هرکس در رنج کشیدن خود یکه و تنها است
«خاطرات سوگواری» نوشته‌ی رولان بارت
معرفی کتاب – آیدا پالیزگر – هرکس در رنج کشیدن خود یکه و تنها است. رنجی که فرد می‌کشد توسط دیگران به سنجش درنخواهد آمد و درک نخواهد شد. کتاب پیش رو مجموعه‌ای از یادداشت‌های رولان بارت است که درست یک روز بعد از از دست دادن مادرش شروع به نوشتن آن‌ها کرد. بارت و مادرش بیشتر از شصت سال در کنار هم زندگی کردند و تنها نزدیکان بارت می‌دانستند که مرگ مادرش چه تاثیری روی او گذاشته است. بارت خودمانی‌ترین واکنش‌هایش در قبال مرگ و زندگی را روی این کاغذها ثبت کرد و سرانجام خانواده‌اش در سال 2009، پس از سی سال تصمیم به چاپ این یادداشت‌های شخصی گرفتند و این یادداشت‌ها به عنوان یک کتاب به همراه چند عکس منتشر شد. کتابی که آنقدر هم در قالب یک کتاب نوشته نشده و در بهترین حالت می‌توانست کتابی دربارهی سوگواری و تجربه‌ی آن باشد.
خاطرات سوگواری
نویسنده: رولان بارت
مترجم: محمد حسین واقف
ناشر: حرفه هنرمند
نوبت چاپ: هفت
سال چاپ: 1400
تعداد صفحات: 272
بارت در این نوشته‌های شخصی از ادبیات و روانکاوی فاصله می‌گیرد و به سوگواری از وجه انسانیِ آن نگاه می‌کند.او می‌گوید: «نگویید سوگواری. این عبارت بسیار روان‌کاوانه است. سوگوار نیستم. رنج می‌کشم.» رنجی که برخلاف سوگواری هرگز پایانی ندارد و آنطور که آیریس مدراخ گفته: « داغ دیده جز با داغ دیده نمی‌تواند ارتباط برقرار کند.»
بارت همزمان با نوشتن این یادداشت‌ها مشغول نوشتن مهم‌ترین کتاب‌هایش از جمله «سخن عاشق»، «اتاق روشن» و «رولان بارت نوشته‌ی رولان بارت» بود که رد پای این رنج و فقدان در این کتاب‌ها و آثار متاخر او به وضوح یافت می‌شود.
بخش‌هایی از کتاب:
27 اکتبر 1977
«تو هرگز بدن یک زن را نشناختی!
من بدن مادرم را شناختم. بیمار و سپس در حال احتضار.»
28 نوامبر 1977
«با چه کسی می‌توانم این پرسش را طرح کنم (و امید به پاسخ داشته باشم)؟ آیا این که بدون کسی که دوستش داشته‌ای قادر به زندگی باشی، به معنای این است که او را کمتر از آنچه فکر می‌کردی دوست داشته‌ای…؟»
18 می 1978
«از تراس فلوره، زنی را دیدم که روی لبه‌ی پنجره‌ی کتاب‌فروشی La Hune نشسته بود. در دستش لیوانی بود، ظاهرا حوصله‌اش سر رفته بود. اتاق پشت‌اش به تمامی از مردانی که پشت‌شان به من بود پر شده بود. میهمانی کوکتل. کوکتل‌های ماه می. حس غمگینی و افسرده کننده از کلیشه‌ای فصلی و اجتماعی. چیزی که به ذهنم می‌رسد این است که مامان دیگر اینجا نیست و زندگی، زندگی احمقانه، ادامه دارد.
دربارهی نویسنده:
رولان بارت در 12 نوامبر 1915 در نرماندی فرانسه به دنیا آمد. او پدرش را در جنگ جهانی اول از دست داد و پس از آن به تنهایی با مادرش زندگی کرد. وی نویسنده، فیلسوف، نظریه‌پرداز ادبی و نشانه‌شناس معروف فرانسوی بود و در نیمه‌ی دوم قرن بیست با انتشار کتاب درجه‌ی صفر نویسندگی، باب جدیدی را در دنیای نقد در فرانسه گشود و به نوعی می‌توان او را بنیان گذار نقد نو دانست.
از دیگر کتاب‌های بارت می‌توان به «لذت متن»، «سخن عاشق»، «امپراتوری نشانه‌ها»، «نقد و حقیقت»، «درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها» و … اشاره کرد. کتاب خاطرات سوگواری توسط محمدحسین واقف به فارسی برگردانده شده و در نشر حرفه‌هنرمند به چاپ رسیده است.
