وقتی شونریو سوزوکی برای اولین باز نسخهای چاپی از ذهن ذن، ذهن آغازگر را دید، برای دقیقهای آن را برانداز کرد و بعد گفت: «کتاب خوبیاست. من آن را ننوشتم ولی به نظر میرسد کتاب خوبیاست.»
جذابیت جهانی ذهن ذن ذهن آغازگر، به مراتب مهمتر از فروش همیشه چشمگیر آن است. این کتاب به آسانی پای بودیسم را به کتابخانهها، کلاسهای دانشگاه و گروههای مطالعه باز کرد. حالا این کتاب جز تمام فهرستهایی است که از آثار کلاسیک معنوی مدرن در غرب تهیه شده است. به گفتهی لارنس راکفلر این کتاب بالینی اوست. سام پکین پاید فیلمساز غروب یک روز آن را باز کرد و تا صبح آن را زمین نگذاشت.
ذهن ذن ذهن آغازگر از طراوتی صبحگاهی برخوردار است. استاد سوزوکی با صدایی آرام؛ بیتکلف و شوخطبعانه حرف میزند. به راستی که صدایش صدای بودیستی آمریکایی است که نظیرش را کسی قبلا نشنیده است و در عین حال کاملا آشنا به نظر میرسد.
ذهن ذن ذهن آغازگر
نویسنده: شونریو سوزوکی
مترجم: علی ظفر قهرمانی نژاد
نشر: بیدگل
سال چاپ: 1402
نوبت چاپ: 19
تعداد صفحه: 209
ذهن ذن ذهن آغازگر با این نقل از سوزوکی آغاز میشود که هدف از تمرین این است که همواره ذهن آغازگر خود را حفظ نماییم. با این حال این لوح سپید شرقی که نامحدود و مستعد هرکاری است؛ آغازگاهی خالی و نانوشته نیست. خودش اصل موضوع است. «ذهن پاکی است گشوده به روی چیزها از آنگونه که هستند.» یا آنطور که خودش گاهی میگوید:«از آنگونه که هست.» نخسین معلم سوزوکی؛ گیوکوجون سو-آن بر اهمیت ذهن آغازگر تاکید داشت.
این کتاب برای اغلب خوانندگان نمونهای است شیوهی درس دادن و حرف زدن یک معلم ذن. کتابی خواهد بود که تمرین ذن، زندگی به شیوهی ذن، و نگرشها و شناختی را که تمرین ذن ممکن میسازد، آموزش میدهد. این کتاب هر خوانندهای را ترغیب میکند که سرشت خودش، ذهن ذن خودش، را بشناسد. ذهن ذن یکی از آن عبارتهای معماگونی است که معلمان ذن به کارش میبرند تا تو را متوجه خود کنند، تا از کلام فراتر روی و ببینی ذهن و هستی تو چه هستند. هدف کل آموزش ذن همین است. که حیرانت کند و بتوانی با ژرفترین جلوهی سرشت خویش به آن حیرانی پاسخ دهی.
در بخشی از این کتاب میخوانیم:
«بخشش نچسبیدن است. یعنی همین که به چیزی نچسبیده باشی، بخشش کردهای.
همچنین هر روز باید کاری را که کردهایم فراموش کنیم، و باید کار تازهای انجام دهیم؛ این یعنی نچسبیدن راستین. البته برای انجام کار جدید باید از گذشتهی خود آگاه باشیم، و این کاملا درست است. ولی نباید به هرکاری که انجام دادهایم، دو دستی بچسبیم. فقط باید دربارهی آن تامل کنیم. باید برای کاری که در آینده انجام خواهیم داد، فکری داشته باشیم. ولی آینده آینده است و گذشته گذشته. اکنون باید روی چیز تازهای کار کنیم. نگرش ما همین است. این که چطور باید در این جهان زندگی کنیم. دانا پرانا پارامیتا همین است. بخشیدن یا خلق چیزی برای خودمان. پس برای انجام کامل هر چیز باید کار راستین خلق کردن را از سر گیریم. برای همین است که به مراقبه مینشینیم. اگر این نکته را فراموش نکنیم، کارها به زیبایی پیش خواهند رفت. ولی همین که این نکته را از یاد ببریم، دنیا پر از آشفتگی میشود.»
دربارهی نویسنده:
شونریو سوزوکی از راهبان و اساتید ذن سوتو، در سال ۱۹۰۴ در ژاپن متولد شد. او از سن ۱۲ سالگی تصمیم گرفت طبق تعالیم پدرش که از اساتید و راهبان بزرگ معبد ذن سوتو بود به تدریس بپردازد. او نخستین کسی است که ذن بودایی را در امریکا و جهان غرب به شهرت رساند و اولین معبد بودایی را بیرون از قارهی آسیا بنا نهاد. کتاب مهم تعالیم او تحت عنوان «ذهن ذن، ذهن آغازگر» از مهمترین آثار و منابع در حوزهی ذن و بودا شناخته میشود. او در سال ۱۹۷۱ در سن ۶۷ سالگی فوت کرده است.