نگاهی به چند ویژگی مهم قانون 24-C و تاثیر آن بر زندگی شهروندان کانادا
در تاریخ ۶ فوریه ۲۰۱۴ دولت فدرال کانادا لایحه ای با عنوان 24-C را برای بررسی به مجلس نمایندگان این کشور تقدیم کرد. این لایحه پس از چند ماه، در ژوئیه ۲۰۱۴ به تصویب رسید و بدین ترتیب، مقررات و ماهیت شهروندی کانادا را تغییر داد.
بر اساس لایحه 24-C، اخذ شهروندی کانادا به مراتب دشوارتر، و احتمالِ از دست دادن شهروندی، بهویژه برای کسانی که دارای تابعیت دوگانه باشند، تسهیل شده است. اگر چه در هفته های گذشته، به ویژه پس از تصویب سریع لایحه در مجلس نمایندگان کانادا، بحثهای زیادی در این زمینه در نشریات اقلیتهای قومی کانادا یا رسانه های اجتماعی مطرح شده است، اما اکثر شهروندان کانادایی نمیدانند که اجرای این قانون چگونه و تا چه میزان حقوق اساسی آنان را محدود خواهد کرد. با توجه به این واقعیت، «انجمن کانادایی وکلای پناهندگان» خلاصهای از مهمترین تغییرات قانون شهروندی در لایحه 24-C را به شرح زیر تهیه کرده است. با وجود تصویب این لایحه توسط مجلس نمایندگان، همچنان و هنوز میتوان مانند هر ماده قانونی دیگری با آن برخورد کرد و با تحلیل، انتقاد و ابراز مخالفت با آن از مسیرهای قانونی و رسانهای، خواستار تعدیل و تغییر یا لغو آن شد. اگر شما، به عنوان یک شهروند، نسبت به تضییع حقوق شهروندی خود و سایرین حساسیت دارید، این انجمن شما را تشویق میکند که در اسرع وقت با نماینده خود در پارلمان کانادا تماس گرفته و نگرانیهای خود را در ارتباط با این لایحه با ایشان در میان بگذارید.
تا پیش از اجرای قانون جدید، یک شهروند کانادا (چه از طریق تولد در خاک این کشور با این هویت شناخته میشد چه در نتیجه اعطای امتیازات شهروندی به وی به عنوان مهاجر) میتوانست اطمینان داشته باشد که همواره از خطر از دست دادن آن امتیاز و هویت قانونی/اجتماعی (جز در موارد معین مرتبط با تقلب و جرم و در پی یک روند حقوقی/قانونی) در امان است. براساس قوانینِ کنونی، حق شهروندی باز پس گرفته نمیشود، مگر آنکه از راه تقلب به دست آماده باشد. بر آن مبنا، لغو شهروندی، فقط از طریق حکم یک قاضی دادگاه فدرال و پس از استماع دفأعیات کامل شهروند میتوانست ممکن شود. ضمن آنکه حکم صادره توسط دادگاه اولیه، قابل فرجام خواهی نیز بود. در حالی که در قانون فعلی موارد بیشتری (علاوه بر تقلب دراخذ شهروندی) میتواند منجر به لغو شهروندی افراد شود. از این گذشته، این تصمیم میتواند صرفا توسط یک کارمند دولت گرفته شده و توسط یک نامه اداری به وی اطلاع داده شود؛ در حالی که اجباری برای توضیحات و دلایل منجر به آن تصمیم، در نظر گرفته نشده است.
الف: چرا اخذ شهروندی کانادا دشوارتر خواهد شد؟
قانون جدید در چند زمینهی مشخص اخذ شهروندی را برای مهاجران دشوارتر کرده است. بر اساس این قانون:
– مدت انتظار قبل از اقدام برای اخذ شهروندی برای مهاجران جدید طولانیتر خواهد شد؛
– سالمندان و جوانان باید امتیاز لازم مرتبط با تسلط بر زبان (انگلیسی یا فرانسوی) را برای پذیرفته شدن درخواست شهروندی ارائه کسب و ارائه کنند؛
– هزینهٔ اعطای شهروندی سه برابر شده است؛
– هیچ حقی برای فرجام خواهی کسانی که درخواست و پروندهشان مردود اعلام شود، لحاظ نشده است.
افزایش محدودیت سنی در آزمون زبان و اطلاعات عمومی کانادا
بر اساس قانون جدید،همه متقاضیان بین ۱۴ تا ۶۴ سال باید از آزمونهای زبان انگلیسی یا فرانسوی و اطلاعات عمومی کانادا نمره قبولی اخذ کنند. در حالی که بر اساس قوانین پیشین، فقط افراد ۱۸ تا ۵۵ سال موظف بودند در آزمون قابلیتهای زبان و اطلاعات عمومی کانادا شرکت جویند.
در نتیجه، بسیاری از مهاجران مسن برای اخذ نمره قبولی در آزمون زبان به زحمت خواهند افتاد. علاوه بر این، هر فرزند خردسال، پدربزرگ یا مادربزرگی که قادر به اثبات توانایی خود در تسلط به زبان انگلیسی یا فرانسوی نباشد، باید هزینه های آزمون زبان را شخصا پرداخت کند.
افزایش هزینه های درخواست شهروندی
سال گذشته، دولت فدرال هزینه های آزمون زبان را بر شرایط متقاضیان شهروندی افزود. با اجرای قانون 24-C، هزینههای درخواست شهروندی باز هم سه برابر افزایش خواهد یافت و این به معنای هزینهای معادل چهار برابر هزینه اخذ شهروندی در سال ۲۰۰۶ خواهد بود.
طولانی شدن زمان انتظار برای درخواست و آزمون شهروندی
در حالی که به علّت ناکارآمدی دولت، در حال حاضر، متقاضیان باید بین ۴ تا ۶ سال برای اخذ شهروندی در انتظار بمانند، از این پس و با اجرایی شدن قانون جدید، زمان انتظار برای اخذ شهروندی به ۸ تا ۱۰ سال افزایش خواهد یافت.
افزایش محدوده زمانی اقامت در کانادا پیش از اخذ شهروندی
بر اساس قانون جدید، هر دارنده اقامت دایم، تا پیش از اقدام برای شهروندی باید حداقل ۴ سال در کانادا اقامت کرده باشد. این محدوده زمانی تا پیش از این سه سال بود. ضمنا هیچ یک از زمانهای قبل از اقامت دائم (نظیر اقامت با ویزای دانشجویی، کار یا پناهندگی) قابل محاسبه در ۴ سال مورد نیاز نخواهد بود.
از بین رفتن حق فرجام خواهی در دادگاه
در صورت مردود شمرده شدن درخواست شهروندی، متقاضی هیچ حقی برای درخواست فرجام از دادگاه فدرال نخواهد داشت. البته امکان بازبینی قضایی وجود خواهد داشت، اما نه به صورت یک فرجام خواهی کامل و مقتضی.
ب: چرا با اجرایی شدن این قانون از دست دادن تابعیت کانادایی آسانتر میشود؟
این لایحه شهروندان کانادایی را به دو گروه تقسیم میکند:
– شهروند درجه یک (که فقط یک تابعیت کانادایی دارد)
– شهروند درجه دو (دارای تابعیت دوگانه یا به عبارتی دو ملیتیها
طبق قانون جدید، امکان لغو شهروندی گروه دوم وجود دارد و آسانتر شده است. خطر از دست دادن شهروندی، حتا متولدین کانادا را هم در صورت اخذ تابعیت دوم، و یا حتا امکان اخذ تابعیت دوم (درحالی که ممکن است شما از چنان امکانی حتا اطلاع نداشته باشید) تهدید میکند. کافیست که همسر، والدین، یا پدربزرگ و مادر بزرگ شما شهروند کشور دیگری جز کانادا باشند تا شما نیز دارای (احتمال درخواست یا اخذ) حق شهروندی آن کشور شناخته شوید؛ بدون آن که برای آن تقاضا کرده باشید. در این حالت، چنانچه تشخیص وزیر مهاجرت و شهروندی این باشد که شما عملا دو ملیتی هستید یا امکان دو ملیتی شدن دارید، در معرض خطر از دست دادن تابعیت کاناداییتان قرار میگیرید. در چنین صورتی شما مجبور میشوید که وزیر را قانع کنید که نه تنها دو ملیتی نیستید، بلکه امکان آن را نیز ندارید.
قانون جدید به دولت این امکان را میدهد که با روشهای زیر تابعیت کانادایی شما را لغو کند:
۱- در مورد تمام کسانی که تابعیت کانادایی را قبول کرده اند
یک کارمند مجاز دولت فدرال، اگر فقط به این باور برسد که شما هرگز قصد اقامت در کانادا را نداشتهاید میتواند شهروندی شما را لغو کند. هریک از تصمیم های شما برای تحصیل، اشتغال یا اقامت در کشوری دیگر میتواند منجر به لغو شهروندی شما گردد. در حالی که شهروندان درجه یک (متولدین کانادا بدون داشتن یا امکان اخذ تابعیت دیگر) با اقامت در هر کشور دیگری حق شهروندی خود را از دست نخواهند داد.
۲- در مورد تمام کانادایی هایی که امکان دوملیتی بودن را دارند
نماینده دولت کانادا میتواند تابعیت کانادایی شما را به دلیل محکومیت کیفری در یک کشور دیگر لغو کند؛ حتا اگر آن کشور دیگر غیر دموکراتیک یا فاقد نظام قضایی قانونمند باشد.
نماینده دولت کانادا همچنین میتواند تابعیت کانادایی شما را، اگر در خود کانادا مرتکب جرم جنایی شده باشید، لغو کند؛ حتا اگر دوره قانونی محکومیت قضایی خود را نیز سپری کرده باشید.
۳- دور زدن روند قضایی در سلب تابعیت کانادایی
طبق قانون گذشته، دولت برای لغو تابعیت کانادایی شهروندان مجبور بود درخواست خود را به یک قاضی دادگاه فدرال ارائه دهد و فردی که در معرض خطر لغو تابعیت قرار گرفته بود، حق دفاع از خود را داشت. اما با اجرایی شدن این قانون، حق سلب تابعیت کانادایی به ماموران رسمی اداره اتباع و مهاجران واگذار میشود. تصمیمات این اداره ممکن است به صورت مکتوب به دست فرد برسد، بدون آن که شانس ملاقات و دفاع رو در رو با مقامات مسئول به وی داده شود.
توصیه و پیشنهاد:
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قانون جدید شهروندی، توصیه میشود به پیوندهای زیر مراجعه کنید:
– برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قانون 24-C
http://www.parl.gc.ca/HousePublications
– تحلیل مشکلات لایحه 24-C توسط انجمن کانادایی وکلای پناهندگی:
پیشنهاد میشود در صورتی که مایل هستید نگرانی و نظر خودتان را نسبت به قانون 24-C ابراز کنید، با نماینده دولت فدرال در محل سکونت خود تماس بگیرید. این لایحه توسط مجلس نمایندگان تصویب شده است، اما هنوز تا اجرایی شدن آن به عنوان قانون، فاصله دارد و ممکن است توسط دادگاه فدرال (شورای عالی قضایی) رد یا بازگردانده شود تا تعدیلاتی در آن صورت گیرد. نماینده دولت فدرال محل سکونت شما میتواند نگرانی شما را از تصویب نهایی و اجرای این قانون به اطلاع مقامات مسئول برساند.
Contact information : Canadian Association of Refugee Lawyers:
Dr. Efrat Arbel, Professor of Law at the University of British Columbia,
advocacy@carl-acaadr.ca,
Aris Daghighian, Lawyer at Edelmann & Company, aris@edelmann.ca
