هنرمندانی که نوروز از میان ما رفتند
نوروز امسال حال و هوای نو شدن نداشت، مضاف بر اینکه چندین چهره برجسته فرهنگ و هنر ایران در اولین ماه از سال جدید، رخت از جهان بربستند. چهره هایی چون: همایون خسروی آهنگساز و موسیقیدان در لس انجلس، موسی‌الرضا ولی‌نژاد دوتارنواز خراسانی در ایرن، فرزانه تائیدی بازیگر تئاتر و سینما در لندن،کیومرث درمبخش نویسنده، شاعر، فیلم ساز در پاریس و ادمان آیاوازیان نقاش در ارمنستان.
به گزارش تیتر، اِدمان آیوازیان نقاش، معمار و طراح ارمنی‌تبار ایرانی در روز ۶ فروردین ۱۳۹۹ بر اثر بیماری کرونا در ۸۹ سالگی درگذشت. آثار این نقاش سرشناس ارمنی-ایرانی در دومین دوره فستیوال «شش هفته با هنر ایران» به دبیری پویان طباطبایی، به نمایش درآمد که با استقبال بی نظیری از سوی مخاطبان ایرانی و کانادایی مواجه شد. آیوازیان نقاشی را در فرهنگستان هنرهای زیبای رم و معماری را در انگلستان فرا گرفت. طراحی و نظارت بر اجرای “هتل گاجره” و “دبیرستان ارمنی طوماسیان” از نخستین کارهای او پس از بازگشت به ایران بود. از آثار دیگر آیوازیان می‌توان به طراحی داخلی مسجد فرودگاه ریاض، نقاشی دیواری سالن انتظار فرودگاه جده، نقاشی دیواری برای موزه ملی عربستان و طراحی موزاییک برای مسجد جامع عمان اشاره کرد. او تنها هنرمند ایرانی است که به عضویت “انجمن سلطنتی نقاشان رنگ روغن انگلستان” پذیرفته شده است. آثار آیوازیان در مساجد، کلیساها، موزه‌ها و بسیاری از اماکن عمومی و مجموعه‌های شخصی از جمله “موزهٔ سنت لازار” ونیز و همچنین موزهٔ آرام خاچاطوریان ایروان نگهداری می‌شود.
کامبیز درمبخش، کارتونیست و برادر بزرگ‌تر کیومرث در صفحه اینستاگرام خود نوشت که برادرش به کوید-۱۹ مبتلا بوده و در پاریس درگذشت. بنا به گفت آرش درم بخش پسر این هنرمند، روز یکشنبه ١٠ فروردین، جواب آزمایش کرونای پدرش مثبت اعلام شد و دو روز بعد در بامداد سه شنبه در سن ٧٤ سالگی از دنیا رفت. او نوشته است که پدرش به دلیل ابتلا به ویروس کرونا و بیماری کوید-۱۹ صبح روز ۳۱ مارس/۱۲ فروردین در بیمارستانی در پارس درگذشته است. آرش، پسر زنده‌یاد کیومرث درمبخش به شبکه‌ی ب‌اف‌ام فرانسه: ظرف ۴۸ ساعت از اعلام نتیجه مثبت کرونا پدرم فوت کرد. ۵ صبح زنگ زدند گفتند دو ساعت وقت دارید بیایید ببریدش، جا نداریم. رفتیم، گفتند ۵ دقیقه وقت دارید از فاصله ۲ متری جسد را ببینید!
کیومرث درمبخش کار خود را در سینما با عکاسی در فیلم تنگسیر ساخته امیر نادری در اوایل دهه ۱۳۵۰ آغاز کرد. او پس از عکاسی در چند فیلم، نخستین و تنها فیلم سینمایی خود را بر اساس رمان مشهور بوف کور نوشته صادق هدایت در سال ۱۳۵۴ ساخت. پرویز فنی‌زاده در این فیلم نقش اصلی را بازی کرد. کیومرث درمبخش از آن پس به مستندسازی روی آورد و بیش از ۱۰ فیلم مستند بلند ساخت و ده‌ها برنامه تلویزیونی برای شبکه‌های تلویزیونی ایرانی و فرانسوی ساخت. او پس از انقلاب ایران در سال ۵۷ مقیم فرانسه شد، با این حال بخشی از عمر حرفه‌ای‌اش را در ایران گذراند.کیومرث درم بخش در سال ١٣٥١، اولین فیلم مستند خود به نام “جرس” را ساخت که در آن به ساربان های کویر می پردازد. فیلم “بوف کور، زندگی و مرگ صادق هدایت”، با بازی پرویز فنی زاده و تهیه کنندگی سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران، اولین و آخرین فیلم داستانی وی و از معروف ترین فیلم هایی است که او در سال ١٣٥٣ کارگردانی آن را در کارنامۀ خود ثبت کرده است.کیومرث درم بخش در سال ١٣٥٤ فیلم “سفر بهاری” را در مورد نیمایوشیج و اشعار او ساخت. وی در مورد این فیلم گفته بود: «شعر نیما، سینمایی است و برای ارتباط برقرار کردن با اشعار نیما، باید به آهنگ آنها دست یافت.»
همایون خسروی از مشهورترین نوزاندگان ویولن‌سل که ایرانیان صدای سازش را در آثار بسیاری از آثار موسیقی پاپ و کلاسیک ایرانی تا موسیقی فیلم می‌شنیدند، روز ۱۶ فروردین، بر اثر بیماری سرطان در لس‌آنجلس درگذشت. از جمله آثار هنری او می‌توان به نوازندگی در آلبوم‌های موسیقی «شب،سکوت، کویر» به آهنگسازی کیهان کلهر و خوانندگی محمدرضا شجریان، «نگاه آسمانی» به آهنگسازی همایون رحیمیان و خوانندگی حسام‌الدین سراج، «گریه بی‌بهانه» به خوانندگی حسام‌الدین سراج و نوازندگی در موسیقی سریال‌هایی چون «سلطان صاحبقران» به آهنگسازی واروژان، «افسانه سلطان و شبان» به آهنگسازی بابک بیات و «امیرکبیر» به آهنگسازی کامبیز روشن‌روان اشاره کرد.
موسی‌الرضا ولی‌نژاد، دوتارنواز سرشناس و از فرزندان سلطان رضا ولی‌نژاد، دوتارنواز صاحب‌سبک فقید، نیز روز ۱۵ فروردین بر اثر سکته قلبی در بیمارستان شیروان در خراسان شمالی درگذشت.موسی‌الرضا ولی‌نژاد همچون پدر و برادرانش از دوتارنوازان سبک گلیان بود و در زمانی که هیچ حمایتی از موسیقی نواحی نمی‌شد، داوطلبانه گروهی را به‌نام جولان را برای آموزش دوتارنوازی به نوجوانان و جوانان علاقه‌مند راه انداخت.
فرزانه تأییدی، ستارۀ سال های دور سینما و تئاتر ایران، روز سه شنبه ۵ فروردین، پس از مبارزه ای طولانی با بیماری سرطان ریه، در سن ۷۵ سالگی در لندن از دنیا رفت. او برای بازی در فیلم‌های «هشتمین روز هفته» و «خاک»، جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم «سپاس» در ایران را دریافت کرد.
اما فیلم «فریاد زیرآب» به کارگردانی سیروس الوند مشهورترین فیلمی است که این هنرمند در آن به ایفای نقش پرداخت. او در این اثر عاشقانه با داریوش اقبالی خوانندۀ مشهور ایرانی، همبازی بود. مجموعۀ تلویزیونی «طلاق» ساختۀ مسعود اسدالهی نیز یکی دیگر از برنامه‌های محبوبی بود که فرزانه تأییدی را به شهرت زیادی رساند و توانایی های او در زمینۀ بازیگری را به نمایش گذاشت. فیلم «میراث من، جنون» ساختۀ مهدی فخیم زاده که پس از انقلاب و در سال ۱۳۶۰ ساخته شد، آخرین فیلمی است که فرزانه تأییدی در ایران بازی کرد. آخرین کار سینمایی فرزانه تأییدی، ایفای نقش در فیلم جنجالی «بدون دخترم، هرگز» به کارگردانی “برایان گیلبرت” در سال ١٩٩١ بود. این فیلم که بر اساس کتابی به همین نام به نوشتۀ “بتی محمودی”، ساخته شده بود، مورد انتقاد رسانه های رسمی جمهوری اسلامی قرار گرفت. فرزانه تائیدی در سالهای اقامت خود در لندن با بهروز به‌نژاد بازیگر قدیمی سینما و تئاتر زندگی می کرد و به هنگام مرگ ۷۵ سال داشت.
