به گزارش مجله تیتر و در حالی که ناآرامی های ایران, دهمین روز خود را پشت سر می گذارد, امروز یکشنبه حضور نیروهای امنیتی, انتظامی, لباس شخصی و سپاه در تهران بیش از پیش مشهود بود. آغاز اعتراضات گسترده ده روز گذشته در ایران, با مرگ مهسا (ژینا) امینی، جوان ۲۲ ساله اهل سقز، آغاز شد. مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد. شواهد پزشکی گویای آن است که مهسا بر اثر ضرب و جرح، دچار ضربه مغزی, شکستگی جمجمه و در نهایت مرگ مغزی شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
جرقه آغاز دور تازه اعتراضات در ایران از ۲۶ شهریور و به دنبال خاکسپاری مهسا امینی زده شد. معترضان علیه حکومت شعار دادند و زنان معترض روسری از سر برداشتند. پس از حمله و شلیک مستقیم نیروهای امنیتی به مردمی که در ادامه مراسم تشییع مهسا امینی مقابل فرمانداری سقز تجمع کردند، موج گستردهای از اعتراضهای خیابانی در ایران شکل گرفت. مرگ مهسا امینی با واکنشهای گسترده داخلی و بینالمللی همراه شده است.
نام «مهسا امینی» اکنون نماد دستکم بیش از ۴۰ سال مبارزه زنان ایرانی در دوران جمهوری اسلامی است؛ از کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیضآمیز تا کارزار چهارشنبههای سفید. قدرت و پیشروی آرام زنان به گونهای بوده که اکنون چهار دهه پس از اعتراض زنان در ابتدای انقلاب، بار دیگر «زن» به محور اصلی یک اعتراض، این بار بزرگتر و پرشمارتر، تبدیل شده است. مهسا امینی، امروز نام زنان ایرانی دیگری را هم که در راستای تحقق حقوق زنان در ایران فغالیت کرده اند نمایندگی میکند. نسرین ستوده، ندا آقاسلطان, سحر خدایاری (دختر آبی), نرگس محمدی از این جمله اند.
گسترش اعتراضات در ایران
در دهمین روز اعتراضات سراسری در ایران, ۸۶ شهر در ۲۸ استان در ایران شاهد تظاهرات, ناآرامی و درگیری بودند. شهرهای تهران، مشهد، کرمانشاه، اهواز، اصفهان، گنبدکاووس، پاکدشت، بیرجند، شیروان، قشم، گرمسار، اراک، تبریز، پاوه، اشنویه، شاهرود، نظام آباد (تهران)، تنکابن، دژاپ، قوچان، انزلی، بهبهان، سنندج، قائم شهر، زاهدان، اردبیل، همدان، ابهر، نوشهر، شهسوار، ساوه، مهاباد، اسلام آبادغرب، بابل، آمل، نازی آباد (تهران)، ارومیه، ورامین (تهران)، کاشان، بجنورد، شوشتر، خرم آباد، سرابله (ایلام)، لنگرود، دهلران، زرین شهر، سیرجان، شیراز، کرمان، پرند، دزفول، بوکان، رضوانشهر (گیلان)، تالش، لاهیجان، گناباد، سمنان، مرند، بندرعباس، مند، شهرری، کرج، قم، نوبهار (کرمانشاه)، رشت، قوچان، مرودشت، لنگرود، فولادشهر (اصفهان)، سردشتبیجار، بوشهر، شهرکرد شاهد اعتراضات خیابانی بودند. در تهران معترضین در نقاط مختلف پایتخت از جمله میدان آزادی، سعادت آباد، جنت آباد، نظام آباد، پرند، چهارراه کوکاکولا، رباط کریم، تهران پارس، پل حافظ، میدان انقلاب، خیابان مولوی و اسلامشهر با نیروهای امنیتی درگیر شدند.
سازمان حقوق بشر ایران مستقر در اسلو، پایتخت نروژ روز شنبه از افزایش شمار قربانیان اعتراضها در ایران به «دستکم ۵۷ نفر» خبر داد. این سازمان مدافع حقوق بشر همچنین اعلام کرده است که صدها نفر تاکنون مجروح شدهاند و بهدلیل قطعی و اختلال گسترده در اینترنت هنوز نتوانسته است که شمار قابل توجهی از گزارشهای رسیده را تایید کند. این در حالیست که صدا و سیمای ایران تاکنون کشته شدن تنها ۳۵ نفر را در اعتراضها تائید کرده است. همچنین خبرگزاری ایرنا، وابسته به دولت ابراهیم رئیسی، علام کرد که یک همیار پلیس در جریان درگیریها میان دو طرف کشته شدهاست.سازمان حقوق بشر ایران پیشتر اعلام کرده بود که پیکر کشتهشدگان در بسیاری از موارد تنها در صورت تعهد برای برگزار نکردن تشییع جنازه عمومی به خانوادهها تحویل داده میشود.
آمار تفکیکی این سازمان از تعداد قربانیان به شرح زیر است:
- مازندان ۱۳ کشته
- گیلان ۸ کشته
- آذربایجان غربی ۷ کشته
- کرمانشاه ۵ کشته
- کردستان ۵ کشته
- کهگیلویه و بویراحمد ۲ کشته
- البرز ۲ کشته
- اصفهان یک کشته
- ایلام یک کشته
- آذربایجان شرقی یک کشته
- زنجان یک کشته
- تهران سه کشته
- خراسان رضوی یک کشته
موج دستگیری ها – دانشجو بیدار است
در این روزها, دانشگاه های ایران به طور خاص فعال بودند. دانشجویان دانشگاه دخترانه الزهرا با سردادن شعار «الزهرا، الزهرا، طالب خون مهسا» دادخواه خون مهسا امینی شدند. در دانشگاه علامه، دانشجویان در داخل دانشگاه راهپیمایی کردند و از دانشجویان خواستند به آنها ملحق شوند.
دانشجویان دانشگاه تهران برای چهارمین روز متوالی در محوطه دانشگاه تظاهرات و راهپیمایی کردند. دانشجویان همچنین در دانشکده پزشکی تبریز و دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تظاهرات کردند. همزمان با تداوم اعتراضهای سراسری در ایران، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت فعالان مدنی و سیاسی شناخته شده را تشدید کردهاند. «بردیا شکوریفرد، مهرداد ارندان، محمد نوری، محمد عرب، بهروز شیربیگی، سهند مرتضوی، فرهاد شجاعحیدری، مجید اماموردی، ماهان گچپزان، زهرا کشککی، مهدی باقرزاده، کرمالله سلیمانی، امین توحیدی، شاهو بایزیدی، احمدرضا افشار، مهسا عبداللهزاده، مینا محمدی، ریحانه معروف، کامیار شریفی، محمد ولیزاده، و شیوا موسیزاده» را از جمله دانشجویان بازداشتشده هستند.
همچنین شماری از فعالان حوزه زنان از جمله «ژینا مدرس گرجی، آوین راستی، لیلا عباسی، منصوره موسوی، فرانک رفیعی، باران ساعدی، ماهرو هدایتی، آزاده جماعتی، بهار زنگیبند، گشین محمدیان، ریزان احمدی، فاطمه امیری، و ایمان بهپسند» در شهرهای مختلف بازداشت شدهاند.
روزنامهنگارانی از جمله « علیرضا خوشبخت، نیلوفر حامدی، و فاطمه رجبی, روح الله نخعی , احمد حلبی ساز, ویدا ربانی, مجتبی رحیمی, علیرضا خوشبخت, الاهه محمدی و حامد شفیعی»در صف بازداشتشدگان قراردارند. فعالان سیاسی بازداشتشده نیز «زهرا توحیدی، محمدرضا جلاییپور، هدی توحیدی، مجید توکلی، فاطمه سپهری، سیاوش حیاتی، مهدی حمیدی، حشمتالله طبرزدی، مژگان کاووسی, علیرضا جباری دارستانی، و سلیمان بهزادی» اعلام شدهاند.