مروری بر فیلم «ناتوراما – Nocturama» در جشنواره فیلم تورنتو
نام فیلم: ناتوراما – Nocturama
کارگردان: برتراند بونولو – Bertrand Bonello
محصول: فرانسه، آلمان، بلژیک
زبان: فرانسوی
زمان: ۱۳۰ دقیقه
نمایش: اولین نمایش بین المللی
بازیگران:
خلاصه داستان:
یک روز صبح در پاریس، ۵ جوان اهدافی را در شهر منفجر میکنند و شب به کمک نگهبان یک مرکز خرید وارد آنجا میشوند تا آبها از آسیاب بیافتد، اما این تازه آغاز ماجراست
پویان طباطبایی
برداشت ۵
بی اغراق شاید تنها زمانی که در صف می ایستم، همین روزهای جشنواره فیلم تورنتو باشد. پروسه انتخاب فیلم برای دیدن، آنهم از میان ۴۰۰ فیلم جشنواره، مسابقه پراسترس تهیه بلیط، انتخاب صحیح سالن نمایش و عاقبت سپری کردن حداقل یک ساعت در صف برای رسیدن به صندلی سینما، مطمئنا انتظار بیننده از فیلم را بالا میبرد. امان از وقتی که فیلم هم با ۴۵ دقیقه تاخیر آماده نمایش بشود.
حالا در صندلی مخملین سینما شماره ۲ تیف جا خوش کرده ام و یاد حرف های «کارلوس کیروش»، مربی فوتبال تیم ملی ایران می افتم. اولین بازی برای ما حکم مرگ و زندگی دارد و باید با تمام قوا بازی کرد و برنده شد. پس به دعوت او لبیک می گویم و برای شروع یک ماراتن ده روزه، فیلمی فرانسوی و پر سرو صدا را انتخاب میکنم تا احتمالا شروع خوبی باشد.
فیلم «ناتوراما» حول محور یک خرابکاری و شاید اتفاقی تروریستی در شهر پاریس ساخته شده است. گروهی نوجوان تصمیم می گیرند تا چند نقطه از شهر را منفجر کنند و فیلم با دنبال کردن هر کدام از افراد این گروه شروع می شود. نیمه اول فیلم به طراحی و نحوه آشنایی این گروه با یکدیگر پرداخته و اگر هنوز حوصله تان سر نرفته و از سینما خارج نشده اید با شروع انفجارها، داستان برای چند دقیقه ای سرعت میگیرد و در ادامه، این گروه جوان به کمک نگهبان شب وارد یک مجتمع تجاری میشوند تا شب را آنجا بگذرانند. اما کم کم و ناخودآگاه هر کدامشان کارهایی انجام می دهند که منجر به اتفاقات پیچده تری می شود و عاقبت آرامش شبانه از بین می رود.
اگر استفاده از ریتم بسیار کند در نیمه اول فیلم، تصویرهای شلخته و فلاش بک های بسیار زیاد را به حساب (بیماری سالهای اخیر) سینمای اروپا بگذاریم، نحوه طراحی اتفاقات، روابط انسانی نگاشته شده در داستان و نمایش نحوه فعالیت سیستم امنیتی فرانسه، آنقدر پیش پا افتاده و دم دستی طراحی شده است که نه تنها جذابیت داستانی را کاملا از بین می برد، بلکه رسما به شعور بیننده نیز توهین می کند.
کارگردان با (عدم) تیزهوشی، از هر مسلکی، رنگی، سنی و طبقه اجتماعی یک نفر را در این گروه خرابکار قرار داده تا هم از نشانه رفتن به یک گروه خاص جلوگیری کرده باشد و هم به قصه اش کمک کند تا شما حداقل با یک نفر همذات پنداری کنید و همراه این گروه سردرگم، داستان را تا به انتها ادامه بدهید. البته این فکر بدی هم نیست و بسیاری از کارگردانان مطرح دنیا از این شگرد سینمایی استفاده می کنند. اما مساله اصلی چگونه استفاده کردن ابزار در جهت بست، پیوست و پیشبردن داستان است. در این نمونه نادر، نه تنها این تنوع کمکی به مستحکم کردن داستان نمی کند، بلکه فضای قصه به گونه ای پراکنده و چند پاره می شود که عملا باورپذیری داستان خدشه دار می شود.
شاید چندی، فارغ از مشکلات ساختاری داستانی و نحوه به تصویر کشیده شدن آن، بر این عقیده باشند که این گروه، نمادی سمبولیک از فضای امروز فرانسه است که نشان از چند پاره گی و تزلزل دارد و فیلم مورد نظر، فریادی خاموش برای نیاز به تغییرات بنیادینی در سیستم سیاسی و اجتماعی امروز فرانسه است.
اینجا است که یک سوال کلیدی مطرح می شود. گروهی جوان خوش تیپ، مشروب خور و اهل موسیقی به راحتی آب خوردن نقاط مهمی در پاریس را منفجر می کنند. قدم زنان در شهر، خودشان را به مجتمع تجاری می رسانند و شب را در آنجا جشن می گیرند، لباس نو می پوشند، می رقصند، می نوشند و هم آنجا در هم می پیچند. حالا سوال اینجاست که آیا فیلم در حمایت از آنارشیسم در فرانسه ساخته شده است؟ آیا چنین فیلمی یک ماشین تبلیغاتی برای اتفاقات تروریستی است؟ مگر تبلیغات تروریست های داعش برای جذب نیروهای اروپایی و آمریکایی با این فیلم چه فرقی دارد؟
آنهم در کشوری که در کمتر از ۲ سال شاهد اتفاقات تروریستی در جای جایش بوده است. شاید کارگردان غرق در شراب های مدهوش کننده فرانسوی، قتل عام مجله «چارلی ابدو» قتل عام جوانان در کنسرت و زیر گرفته شدن ده ها نفر در شهر نیس را فراموش کرده است.باید گفت درون مایه های فیلم «ناتوراما» یادآور و شاید به گونه ای یک شمایل مضحک از «پرتقال کوکی» فیلمی از «استنلی کوبریک» باشد، اما این کجا و آن کجا؟!
#TIFF2016 #TIFF #TIFF16 #TITREMAG #POOYANTABA
#pooyanTIFF16
