نگاهی به فستیوال بین المللی فیلم Eastern Breeze
مانا کیانی
تورنتو – کانادا
***
هنوز چند روزی از پایان موفقیت آمیز دوسالانه «شش هفته با هنر ایران» سال 2012 در تورنتو نگذشته بود که کمیته برنامه ریزی فستیوال به دبیری پویان طباطبایی، تصمیم گرفت تا بخش سینمایی آن را سالانه، مستقل و به شکل بین المللی برگزار کند. از این رو طبق برنامه ریزی های انجام شده، اولین دوره مستقل فستیوال بین المللی فیلم «نسیم شرقی» Eastern Breeze اکتبر 2013، با موضوع «شرق» آغاز به کار کرد. موضوع «شرق» در واقع آثاری را شامل می شد که یا با شرق ارتباط داشتند و یا خالقان آنها از کشورهای شرقی (آسیا، خاورمیانه و شمال آفریقا) بودند.
با انتشار فراخوان، از همان روزهای اول ایمیل هایی از سراسر جهان رسید و برخلاف انتظار فیلمسازانی از سرتاسر جهان تمایل و آمادگی خود را برای شرکت در این فستیوال نوپا ابراز داشتند که خون تازه ای در شریان های «نسیم شرقی» بود و نشان از درستی گام های اولیه میداد. کمیته انتخاب متشکل از کیهان مرتضوی، مصطفی عزیزی، فرهاد آهی، ساسان باقرپور اسوندی و پویان طباطبایی به عنوان دبیر فستیوال، از میان آثار رسیده به دبیرخانه، 85 فیلم را، در دو بخش کوتاه( تا 11 دقیقه) و نیمه بلند (تا 45 دقیقه) و در ژانرهای داستانی، مستند و انیمیشن، برای نمایش و رقابت در فستیوال برگزیدند که فیلم در سینما «کارلتون» که مهمترین سینمای نمایش فیلم های هنری است و در قلب شهر تورنتو واقع شده، به نمایش درآمد.
فستیوال بین المللی فیلم Eastern Breeze در گام نخست خود از حمید جبلی به عنوان مهمان ویژه، دعوت کرد تا ضمن نمایش آثار او مقام کارگردان در بخش جنبی فستیوال، به عنوان یکی از داوران، فیلم های راه یافته را قضاوت کند. جبلی با 3 فیلم: «پسر مریم»، «خواب سفید» و «Tea Man» در تورنتو حضور یافت و پس از نمایش آثار او، جلسه پرسش و پاسخ در حالی برگزار شد که سالن مملو از علاقمندان ایرانی و غیر ایرانی بود و این کارگردان نام آشنای ایرانی از خاطرات و تجربیات خود در خصوص چگونگی ساخت فیلم هایش با علاقمندان آثارش سخن گفت.
با توجه به موضوع فستیوال، که «شرق» است، کارگردانانی از 40 کشور، آثار خود را برای شرکت در فستیوال فرستادند و 85 فیلمی که از 34 کشور به نمایش درآمدند، برای اولین بار بود که در کانادا به روی پرده می رفتند و این وجه تمایز فستیوال بین المللی فیلم Eastern Breeze با دیگر فستیوال های فیلم کوتاه و نیمه بلند در کاناداست. فیلم ها در 24 سانس به نمایش درآمدند و با استقبال خوبی از سوی علاقمندان روبرو شدند و علاوه بر تماشاگران ایرانی، بخش وسیعی از مخاطبان، از کشورهایی بودند که فیلم هایشان به فستیوال راه یافته بود.
فرهاد آهی یکی از اعضای کمیته انتخاب در این باره می گوید:«اینکه یک فستیوال بین المللی در اولین دوره خود، بیشتر از 300 فیلم از بیش از 30 کشور دنیا داشته باشد، پدیده نادر و منحصر به فردی است و نشان می دهد فستیوال در جذب فیلم، بسیار خوب عمل کرده و امیدوارم روند رو به رشدی داشته باشیم و بتوانیم کارگردانانی را که برای فستیوال فیلم می فرستند، دعوت کنیم که در کنار مخاطبان به تماشای فیلم ها بنشینند.»
از نکات جالب توجه در روزهای نمایش، حضور سرزده کارگردان آلمانی فیلم مستند Tropical Amsterdam همزمان با نمایش این فیلم در سینما بود. Alexa Schulz در این فیلم به زندگی مهاجرانی هلندی می پردازد که اجداد آنها صدها سال پیش به سریلانکا رفتند و در آنجا ساکن شدند، اما همچنان به شیوه خود در کنار مردم سریلانکا زندگی می کنند. حضور این کارگردان، با گردهمایی جمعیت قابل توجهی از هلندی های ساکن تورنتو همراه بود و همچنین برگزاری جلسه پرسش و پاسخ، حال و هوای دیگری به فستیوال بخشید.
کیهان مرتضوی، طراح صحنه و یکی از اعضای کمیته برگزاری، پس گپ و گفتی که با Alexa Schulz داشت، درباره حضور کارگردانان فیلم ها در فستیوال و برگزاری جلسات پرسش و پاسخ گفت:«ارزش اینکه کارگردانان فیلم ها در زمان برگزاری فستیوال حضور داشته باشند در این است که آنها با زبان، فرهنگ و دیدگاه های مختلفی که دارند می توانند با سایر فیلمسازان و مخاطبان آثارشان، تبادل اطلاعاتی، فرهنگی و هنری داشته باشند. خوشبختانه جشنواره هایی مانند «نسیم شرقی» این فرصت را به فیلمسازان جوان می دهد که فیلم های خود را در خارج از کشورشان نمایش دهند و بالطبع اگر خودشان هم حضور داشته باشند می توانند افکارشان را هم رد و بدل کنند.»
از دیگر بخش های فستیوال، ورک شاپ «فیلمسازی با امکانات موجود» بود که زیر نظر حمید جبلی در 4 روز 4 ساعته برگزار شد و برخلاف آنچه در کارگاه های فیلمسازی مرسوم و متداول است، در پایان آخرین جلسه، 8 فیلم کوتاه تولید شد که این اتفاق به گفته بسیاری از مدرسان سینمایی، نتیجه فوق العاده ای بود و از آنجا که محصول نهایی این کارگاه مورد تایید برگزارکنندگان آن بود، منتخب این فیلم ها در مراسم پایانی فستیوال به نمایش درآمد و تحسین و شگفتی حاضران را برانگیخت.
ساسان باقرپور اسوندی، صدابردار و عضو کمیته انتخاب درباره ورک شاپ می گوید:«تعداد حاضرین در ورک شاپ به اندازه بود، نه آنقدر زیاد بود که فرصت انجام کار نباشد، نه آنقدر کم بود که کلاس از رسمیت بیفتد. تعداد شرکت کنندگان در کارگاه به اندازه ای بود که بچه ها توانستند کار گروهی انجام بدهند. از طرفی هم نوع تدریس حمید جبلی، آنقدر خوب بود که در پایان ورک شاپ، کارهایی که بچه ها ارائه دادند، فوق العاده بود. ورک شاپ های بسیاری را دیده ام و این، یکی از آنهایی بود خیلی خوب نتیجه داد. در پایان ورک شاپ حدود 8 فیلم ساخته شد که عقیده من 4 کار قابلیت آن را داشت که در خود فستیوال شرکت کند. من شخصا بعد از سالها کار کردن در بخش فنی سینما، به قدری تحت تاثیر نحوه تدریس حمید جبلی قرار گرفته بودم، که دوست داشتم کار کوتاهی بسازم و با اینکه قرار بود من به حمید کمک کنم، اما خودم از او آموختم. در اینجا می گویند برخی کارها از نظر کیفی قابل اهمیت هستند و برخی دیگر از نظر کمی، به عقیده من ورک شاپ حمید جبلی هر دو وجه را باهم داشت.»
همچنین پس از پایان فستیوال، در بخش جنبی، نمایشگاه عکسی از آثار پویان طباطبایی و حمید جبلی به مدت 2 هفته در گالری Norman Felix در یکی از محله های تورنتو با حال و هوای هنری برپا شد و بیش از 30 قطعه عکس برای اولین بار از این دو عکاس به روی دیوار رفت. این نمایشگاه که Beyond the Frames نام داشت، عکس هایی متفاوت از آنچه تا به حال در هر قابی دیده اید را شامل می شد. تصاویری که وجوه دیگری از زندگی این دو هنرمند را به نمایش گذاشت و مخاطب را با دنیای تازه تری از تصویر آشنا می کرد. تصاویری از خاطرات دور و نزدیک که مرور دوباره آنها خالی از لطف نبود.
در این دوره از فستیوال 88 فیلم شامل 45 فیلم در بخش داستانی، 23 فیلم در بخش مستند و 20 انیمیشن، از 35 کشور به رقابت پرداختند و فیلم ها توسط حمید جبلی، لوون هفتوان، کیهان مرتضوی، فرهاد آهی و ساسان باقرپور اسوندی، داوری شدند. لوون هفتوان به عنوان یکی از داوران فستیوال، در خصوص سطح کیفی فیلم ها می گوید:«
روز 17 نوامبر در سالن Hart House دانشگاه تورنتو مراسم اختتامیه فستیوال بین المللی فیلم «نسیم شرقی» با حضور جمعیت کثیری از علاقمندان برگزار شد. در این مراسم پس از پخش بخش های کوتاهی از نامزدهای فیلم های مستند، انیمیشن و داستانی، داوران برندگان هر بخش را به شرح زیر اعلام کردند:
در بخش بهترین انیمیشن
RED LINE از ایران
بهترین مستند
SOUND OF THE SOUL از روسیه
بهترین فیلم داستانی
NEEDLE از آمریکا
همچنین هیات داوران، انیمشین THE BEGGAR از افغانستان و فیلم داستانی CARDBOARD FLOWERS از روسیه را شایسته تقدیر دانستند و تندیس فستیوال به این دو اثر نیز اعطا شد. مراسم اختتامیه فستیوال با اجرای یک قطعه موسیقی توسط کیان امامی (پیانو) و بهار توسلی (کلارینت) به پایان رسید.
در برگزاری این دوره از فستیوال، هنرمندان سرشناسی همکاری داشتند و پوستر فستیوال نیز توسط نغمه افشین جاه طراحی شد.
علاقمندان برای کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی از شرایط حضور در فستیوال دوره بعد، می توانند به سایت فستیوال به آدرس www.easternbreeze.ca مراجعه کنند.
