مدرنیسم معضل‌ها و مسائلی تازه آفرید

 معرفی کتاب – آیدا پالیزگر –  نسبت هنر با حقیقت از منظر فیلسوفان چیست؟ آنها زیبایی را چه تعریف می‌کند و اصلا زیبایی چیست؟

کتاب پیش رو درس‌گفتاری‌ست که می‌کوشد با زبانی ساده و نثری روان، این پرسش‌ها را بررسی کند و نویسنده در آن سعی کرده تا جنبه‌‌های امروزی نظریات زیبایی‌شناسان را تعریف کند و آراء فیلسوفان بزرگی از افلاطون و سقراط تا هایدگر، پل ریکور، شوپنهاور را بررسی کند. این درس‌گفتار که منبع مهم و خوبی برای دانشجویان و پژوهشگران ‌است، شامل بیست و شش درس است که سرفصل‌هایی چون، دشواری‌های تعریف زیبایی، هنر و روح دوران، از نگاه هنرمند، زمینه‌ی اجتماعی اثر هنری، هنر و مدرنیته، از بیانگری تا شکل، ساختار اثر هنری، ناخودآگاهی و هنر، تاویل و دریافت مخاطب، تماس با اثر هنری، معمای معنا و راز اثر هنری را شامل ‌می‌شود. از دیگر ویژگی‌های مهم و کاربردی این کتاب این است که در پایان هر درس، کتاب‌شناسی جامعی از منابع فارسی، فرانسوی و انگلیسی درباره‌ی مباحث آن درس آورده شده که کمک شایانی به خوانندگان جدی‌تر می‌کند.

بابک احمدی در این کتاب از بیان مباحث به شیوه‌ی تاریخی پرهیز کرده و هدف و مبنا را کشف افق زیبایی شناسی امروز، قرار داده است. او از اندیشه‌های افلاطون تا  آدرنو و والتر بنیامین و تازه‌ترین دیدگاه‌های هنری را مورد بررسی و تفسیر قرار داده است.

«من در اینجا و اکنون قابل درک نیستم. من اینک همان اندازه می‌توانم با مردگان بزیَم که با زاده‌شدگان. اکنون در قیاس با زمان‌های عادی و معمول، به قلب خلقت نزدیک‌ترم. هرچند نه به میزان کافی نزدیک.»

بخشی از اعتراف‌نامه‌ی پل کله در نشریه‌ی آرارات؛ 1920

بخشی از کتاب:

«مدرنیسم معضل‌ها و مسائلی تازه آفرید، و نباید آن را تا حد روش‌های تازه در پاسخ گفتن به مسائل کهن تقلیل داد. مدرنیسم این را هم نشان داد که به هیچ رو به این معضل‌های هنری جدید از راه زیبایی شناسی کلاسیک نمی‌شود پاسخ داد. نخستین جنبه‌ی تازه، که از دیدگاه فلسفی مهم‌ترین هم هست، برداشتی جدید است از واقعیت، برداشتی که یکسر با ادراک زیبایی شناسانه‌ی کهن تفاوت دارد. و درست به دلیل همین برداشت تازه از واقعیت است که هنر مدرن «بیانگر» نیست. یعنی نکته‌ی مرکزی در آن بیان واقعیتی در دنیای بیرون، یا حس و عاطفه و هیجانی در روح هنرمند نیست.

چون هنر مدرن بیانگر نیست (یا به بیان بهتر به این راز مهم که هنر در گوهر خود بیانگر نیست آگاه شده) مقلّد واقعیت هم نیست. اما حالا باید بدانیم که این برداشت تازه از واقعیت چیست که هنر مدرن بدان رسیده است؟ برای هنرمند مدرن واقعیت هیچ چیز به معنای حضور خارجی آن و یا ظهورش بر ادراک حسی سوژه نیست. آنچه پیش‌تر موردی قطعی و حتمی فرض ‌می‌شد، به چشم هنرمند مدرن چیزی است قراردادی، که قطعیت وجودی ندارد. چشم‌اندازی که بنا به زیبایی‌شناسی کلاسیک در تمامیت خود معنا داشت، در بیان مدرن به اجزاء خود تقسیم می‌شود، و هر یک از این اجزا‌ء زندگی مستقل خود را می‌یابند.»

درباره‌ی نویسنده:

بابک احمدی نویسنده، مولف و مترجم، متولد شهریور 1327 در تهران است. او در سال 1349 در رشته‌ی علوم سیاسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و سپس برای ادامه‌ی تحصیل در رشته‌ی فلسفه به پنسیلوانیای آمریکا رفت. او از پیشگامان نقد مدرنیته در ایران است و توانسته با ترجمه‌ی آثار مهمی از فیلسوفان و اندیشمندان غربی، نسل جدید را با اندیشه‌های مدرن و پسا مدرن آشنا کند.

از دیگر آثار او می‌توان به باد هر جا می‌خواهد بوزد(اندیشه‌ها و فیلم‌‌های روبر برسون)، چهار گزارش از تذکراولیا عطار، مارکس و سیاست مدرن، از نشانه‌های تصویری تا متن و … اشاره کرد. کتاب حقیقت و زیبایی سی و نه بار در ایران تجدید چاپ شده و همچنین در چهاردهمین دوره‌ی جایزه کتاب سال ایران به عنوان کتاب شایسته‌ی تقدیر در بخش هنر برگزیده شده است.

خرید کتاب از فروشگاه ایران کتاب