نگاهی به نمایشنامه خوانی «یک دقیقه سکوت»

نوشته و کارگردانی محمد یعقوبی

وقتی سال 1379 محمد یعقوبی نمایشنامه «یک دقیقه سکوت» را نوشت، اجرای صحنه ای آن دور از انتظار به نظر می رسید. داستان زندگی نویسنده ای را روایت می کند که تهدید به قتل شده، آن هم به جرم نوشتن و دگراندیش بودن. اتفاقی که در همان سالها و در ایران در جریان بود و «قتل های زنجیره ای» لقب گرفته بود.

در نمایش «یک دقیقه سکوت» ما با زندگی نویسنده ای مواجه هستیم که پس از تهدید به مرگ شدن، دست به نوشتن رمانی می برد و در آن آرزو می کند به خوابی طولانی برود و بیدار شدن در آینده ای اتفاق بیفتد که همه چیز در کشورش روبراه شده است. در این اثر ما با دو داستان مواجهیم: یکی زندگی نویسنده و دیگری داستان رمانی که مشغول نوشتن آن است. رمانی که حول محور زندگی زنی به نام «شیوا» می چرخد که به بیماری ناشناخته ای مبتلا شده و هر بار که می خوابد، چند سال بعد بیدار می شود و بیدار شدن های او هربار با اتفاقی از قبیل انقلاب 57، جنگ ایران و عراق و…. همراه می شود و در نهایت از آنجا که پیش از به پایان رسیدن داستان، نویسنده رمان، به قتل می رسد، نمایش با وصیت نامه  تراژیک او تمام می شود. وصیت نامه ای وضعیت غم انگیز جامعه و ادعاهای تو خالی و متوهمانه زمامدارانش را به بوته نقد می کشد و مردمانش را خوابزده می انگارد. موقعیتی که سالهاست به آن مبتلا هستیم و گویی راهی برای رهایی از آن نیست. راهی که در نهایت به «یک دقیقه سکوت» می انجامد.

محمد یعقوبی که این روزها به کانادا مهاجرت کرده و در تورنتو به سر می برد، «یک دقیقه سکوت» را با نقش‌خوانی: ساسان قهرمان، آیدا کیخایی، سیاوش شعبان‌پور، پوریا فرد، غزال پرتو، مونا کتابیان و نازنین آذری در دانشگاه تورنتو اجرا کرد. اجرایی که هر چند در آن از تیم همیشگی بازیگران و ظرافت های کارگردانی محمد یعقوبی اثری نبود، اما در قدم اول، اتفاق خوشایندی بود که باید آن را به فال نیک گرفت و آن را نهالی فرض کرد که امید است در آینده ای نه چندان دور به بار بنشیند و مخاطبان تئاتر را شگفت زده کند.

عکس ها از یاسر قریشی