گفتگو با رضا یزدانی همزمان با کنسرت تورنتو
هلیا قاضی میرسعید – تورنتو
روز جمعه 19 می 2017 رضا یزدانی به تورنتو می آید تا برای علاقمندانش برنامه اجرا کند. رضا یزدانی که تا کنون 9 آلبوم منتشر کرده، هر بار خود را به چالش تازه ای کشانده تا کاری متفاوت تولید کند که مهر و امضای خودش را داشته باشد. این خواننده پر کار علاوه بر آلبوم هایش، تیتراژ سریالهای محبوب و فیلم های پر فروش زیادی چون «حکم»، «رییس»، «مرگ تدریجی یک رویا»، «کیفر» «محاکمه در خیابان»، «متروپل»، «ساخت ایران» و… به عهده داشته است. یزدانی که این روزها خود را برای کنسرت تورنتو آماده می کند، برای دوستدارانش پیامی به این شرح داده است:
«خیلی خیلی خوشحالم که دارم به کانادا می آیم و قرار است در کنار هموطنانم که به آنجا نقل مکان کردند باشم و برنامه اجرا کنم خیلی از دوستان من که سالهاست آنها را ندیدم، آنجا زندگی می کنند و منتظریم تا همدیگر را ببینیم. امیدوارم شب خاطره انگیزی باشد. منتظر یک اجرای خوب و متفاوت باشید.»
اولین آلبوم شما به نام «شهر دل» تفاوت چشمگیری با بقیه آلبوم هایتان دارد. این تغییر چطور شکل گرفت؟
خب آلبوم اول من – شهر دل – با هشت آلبوم دیگر من خیلی متفاوت است، به این دلیل که من آن سالها خیلی تحت تاثیر حضرت مولانا بودم و دیوان شمس را می خواندم و تصمیم داشتم که آلبومی از اشعار حضرت مولانا کار کنم و به همین خاطر آلبوم «شهر دل» را منتشر کردم.
چطور شد از اشعار عارفانه مولانا به خواندن ترانه های اجتماعی روی آوردید؟
البته همان زمان هم روی آلبوم اولم کار می کردم، ترانه های اجتماعی را دوست داشتم و علاقه خاصی به ترانه های نوستالژیک داشتم به همین دلیل در آلبومهای بعدی شما ترانه هایی چون «لاله زار»، «کافه نادری»، «شمال»، «کارتون» و «کوچه ملی» را می شنوید. همچنین سعی کردم در هر آلبوم 2-3 ترانه اجتماعی داشته باشم. حتی ترانه های عاشقانه ای که انتخاب می کردم هم با ترانه های عاشقانه معمولی دیگری که در جامعه شنیده میشد، تفاوت داشت. چون دوست داشتم ترانه های عاشقانه ای هم که کار می کنم خیلی متفاوت باشد و به قولی دم دستی نباشند. به همین دلیل به سراغ این شکل ترانه رفتم.
موسیقی راک ایرانی در کشور ما بسیار نوپا است، فکر نکردید ممکن است موسیقی شما در ابتدا مورد توجه قرار نگیرد؟
زمانی که من در این سبک موسیقی شروع به فعالیت کردم، خیلی نوپا بود و اصلا کسی در این سبک کار نکرده بود به همین دلیل من خیلی سعی کردم که این سبک را ایرانیزه و با گام های مینور کمی آنرا شرقی تر بکنم تا بتوانم در تنظیم، وُکال و ساخت ملودی از آن استفاده کنم. به هرحال می دانستم که ممکن است مورد استقبال قرار نگیرد، هر چیز نوعی آزمون و خطا دارد و سخت است بتوانی آن را جا بیندازی، اما خدا را شکر من توانستم مهر و امضایی برای خودم داشته باشم و دوست داشتم همیشه صاحب سبک باشم به همین دلیل سختی هایش را هم به جان خریدم و مرور زمان مورد استقبال قرار گرفت و در آلبوم چهارم یعنی «ساعت 25 شب» ما به تیراژ بسیار بالایی رسیدیم و توانستیم کنسرت ها را شروع کنیم و اتفاقات خوبی رقم خورد.
فکر می کنید دلیل استقبال از سبک موسیقی و خوانندگی شما چیست؟
فکر می کنم دلیل استقبال همین مهر و امضا و تفاوتی است که کارهای من دارد و همچنین جنس صدایی که خدا به من داده است و شبیه آن نیست. همچنین انتخاب ترانه ها به ویژه ترانه های نوستالژیک و خاطره انگیز، اجتماعی و عاشقانه هایی که بعضاً آنها را دوست دارند و یکی از عمده ترین دلایل آن سینما است، بالاخره من بیشترین تیتراژ فیلم و سریال را خوانده ام. با کارگردان های بسیار بزرگی کار کرده ام، فقط 4 کار برای فیلم های مسعود کیمیایی خوانده ام. همچنین با فریدون جیرانی، حسن فتحی، محمدحسین لطیفی، مهدی کرمپور، مصطفی کیایی و… همکاری داشتم. همچنین در 3 فیلم بازی کردم و نقش اصلی را به عهده داشتم که در پیشرفت و دیده شدن خودم و شنیده شدن آثارم خیلی موثر بودند.
از بین آلبوم ها و آهنگ هایی که تاکنون از شما شنیده شده، کدامیک با استقبال بیشتری مواجه شده؟
مردم ترانه های نوستالژیک را خیلی دوست دارند، ترانه هایی مانند:«کوچه ملی»، «لاله زار» و یا ترانه ای مثل «شمال» را می شود همیشه در جاده شمال گوش داد، در واقع تا وقتی شمال و جاده شمال هست می شود این را شنید، بنابراین ترانههایی مثل «شمال» و «تهران تهران» تاریخ مصرف ندارند. در بین آلبومهایی که منتشر شده، «ساعت 25 شب»، «ساعت فراموشی» و «ساعتها خوابند» و در واقع این تریلوژی که من با اسم ساعتها داشتم، خیلی مورد توجه قرار گرفت. آلبوم «خاطرات مبهم» که با «کارن همایونفر» کار کردم هم با استقبال خوبی مواجه شد. ولی آلبوم «سلول شخصی» مورد علاقه خودم هست و من از آلبومهای دیگرم بنا به دلایلی بیشتر دوستش دارم، در آن از ترانه های «اندیشه فولادوند» استفاده شده، آلبوم سخت و سورئالی است و شاید به همین دلیل، من آنرا بیشتر دوستش دارم.
آیا این استقبال تاثیری در تهیه و تولید آلبوم بعدی شما داشته است؟
نه، همیشه این طوری نیست. من همیشه سعی کردم آلبوم به آلبوم تغییر ایجاد کنم به طوری که آلبوم بعدی از قبلی متفاوت باشد حتی اگر احساس میکردم کم فروشتر میشود و یا کمتر مورد پسند واقع میشود. همیشه سعی کردم کار جدید و نو انجام بدهم و با ترانه سراهای جدیدی کار کنم به همین دلیل حال و هوای آلبوم هایم باهم فرق میکنند.
به نظر شما تحصیلات آکادمیک به موفقیت در عرصه موسیقی و خوانندگی کمک می کند؟
تحصیلات آکادمیک در هر رشته و زمینه ای قطعا موثر هست. اما در موسیقی یک فرقی دارد و باید خودت یک «آن» و حس درونی داشته باشی که از آنجا بجوشد و بالا بیاید و این حس درونی را باید خداوند به شما بدهد و این چیزی نیست که بتوان آنرا با تحصیلات آکادمیک به دست آورد.
آلبوم های شما هم دچار سانسور شده اند؟
نه آنقدری سانسور نبوده است به هرحال در شعر یک ممیزی هایی هست که مثلا می گویند فلان واژه را عوض کنید و کلمه دیگری جای آن بگذارید. به طوری کلی سانسور به شکلی نبوده که خیلی به لطمه و آسیب جدی بزند.
فکر می کنید اگر به عنوان یک ایرانی، در جای دیگری به غیر از ایران ساکن بودید، بازهم همین سبک و سیاق را در موسیقی دنبال می کردید؟
بله من در هر کجای دنیا بودم قطعا همین سبک و سیاق موسیقی را انتخاب می کردم و ادامه می دادم و این چنس موسیقی من با آن بزرگ شدم و سالهای سال آنرا شنیدم به طوری که می توانم بگویم سابقه شنیداری من از آنجا آغاز می شود و خیلی آنرا دوست دارم و به همین دلیل هم این جنس از موسیقی را انتخاب کردم و سالهاست برایش زحمت کشیدم و الان 20 سال است که دارم در مارکت حرفه ای کار می کنم، کنسرت می دهم، تیتراژ می خوانم و فیلم بازی می کنم و خدا را شکر اتفاقات خیلی خوبی هم تاکنون برایم افتاده است.
وقتی می خواهید در شهر یا کشوری کنسرت اجرا کنید، آهنگ هایی را که انتخاب می کنید، براساس سلیقه خودتان است یا آنچه بیشتر بین مردم محبوبیت پیدا کرده؟
وقتی کسی مثل من 9 آلبوم داشته و نزدیک 160-170 آهنگ خوانده باشد و بخواهید 20 ترک را از این بین انتخاب کنی، کار دشواری است، بنابراین باید دید مردم کدام را بیشتر دوست دارند و مورد استقبال واقع شده، به همین دلیل باید طوری برنامه را تنظیم کرد که در آن هم موسیقی پاپ باشد و هم راک، هم ترانه های نوستالژیک داشته باشد و هم اجتماعی و عاشقانه، به نحوی که همه سلایق را در بر بگیرد.