آزادیخواهی های پیامبر، کار دستش داد

مروری کوتاه بر انیمیشن «پیامبر – The Prophet»

شاید کمتر کسی باشد که کتاب های «جبران خلیل جبران» را نخوانده و یا اسمش را نشنیده باشد. او نویسنده ای لبنانی الاصل است که هر چند آثارش به محافل ادبی غربی راه پیدا نکرد، اما در بین مردم شهرتی جهانی پیدا کرد. در این بین کتاب «پیامبر» او، از زمان اولین انتشارش در سال 1923 فروشی حدود 100 میلیون جلد داشته و به بیش از ۵۰ زبان ترجمه شده و یکی از پایه‌های ثابت فهرست پرفروش‌ ترین کتاب های دنیاست.

با توجه به محبوبیت بالای این کتاب و البته نویسنده اش، «انجمن فیلم دوحه» قطر اعلام کرده بود که قصد دارد کتاب معروف «پیامبر» اثر جبران خلیل جبران، نویسنده‌ سرشناس لبنانی را توسط جمعی از کارگردانان سرشناس سینمای جهان در قالب انیمیشن بلندی بسازد.

«سلما هایک – Salma Hayek » که اصالت لبنانی دارد، تهیه‌کنندگی این اثر را برعهده گرفت و درباره‌ ساخت این پروژه‌ انیمیشنی گفته بود:«این رمان برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان منبع الهام و خرد بوده است. به‌عنوان فردی که اصالت لبنانی دارم، احساس غرور می‌کنم که با حضور در این پروژه، این شاهکار را به نسل‌های جدید ارائه می‌کنم.»

طبق اخباری که طی سال گذشته درباره این انیمیشن انتشار می یافت، قرار شد هر فصل از کتاب «پیامبر» توسط یک کارگردان ساخته ‌شود. از فیلمسازان سرشناسی که در این پروژه حضور داشتند، می‌توان به: راجر آلرز – Roger Allers (کارگردان فیلم برنده‌ اسکار «شیرشاه»)، نینا پالی – Nina Paley (کارگردان برنده‌ خرس بلورین جشنواره‌ برلین)، تام مور – Tomm Moore کارگردان نامزد اسکار و… اشاره کرد.

طراحی اولیه این انیمیشن به روش قدیمی مداد و کاغذ و دستی انجام شد، اما برای ادامه کار متخصصان رایانه بر روی آن کار کردند. این فیلم در واقع به شکلی غیر معمول تهیه شده است. هر یک از کارگردانان براساس سبک و شیوه مورد علاقه خود، بخشی را که به آنها واگذار شده بود، طراحی و تهیه کردند. در واقع هر بخش به سبک مستقلی از دیگر بخش ها ساخته و پرداخته شده است. سپس بر اساس فیلمنامه ای که نوشته شده، در کنار هم قرار گرفته اند.

از سوی دیگر ساخت موسیقی فیلم، به یکی از چهره های مطرح و پر کار موسیقی، «گابریل یارد» سپرده شده است. او حرفه خود را به عنوان آهنگساز، با فیلم «هر مردی برای خودش-Every Man For Himself » ساخته «جان لوک گودار» و «بتی ناراحت – Betty Blue» ساخته «ژان ژک بنکس» آغاز کرده است.

«یارد» در طول سال های فعالیت خود در حوزه آهنگسازی فیلم، تا به امروز موسیقی آثار مطرح و برجسته ای مانند: «بیمار انگلیسی – The English Patient» سال 1996 میلادی، «کوهستان سرد – Cold Mountain» سال 2003، «زندگی دیگران – Das Leben Der Anderen» در سال 2006 و فیلم «1408»را در سال 2007 ساخته است.

او برای ساخت موسیقی فیلم «بیمار انگلیسی» در سال 1997 میلادی جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم را دریافت کرد و 2 بار نیز برای ساخت موسیقی فیلم های «کوهستان سرد» و «آقای ریپلی با استعداد – The Talented Mr. Ripley» نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین موسیقی فیلم شده است.

با مروری بر لیست عوامل فیلم که هر یک در حوزه کاری خود، حرفه ای و صاحب سبک و سیاق هستند، انتظار می رود انیمیشن «پیامبر» بتواند علاوه بر اقبال عمومی توجه منتقدان را هم به خود جلب کند.

انیمیشن «پيامبر» با اندکی تغییر در داستان اصلی روایت می شود. در ابتدای قصه، دختر بچه ای به نام «المیترا» دیده می شود که همراه با مرغ دریایی اش، مشغول دزدی است. مادرش که سرگرم خرید در بازار است، متوجه عیبت او می شود و به دنبالش می گردد که ناگهان او را بالای پشت بام خانه ای می بیند و آنچنان بلند صدایش می کند که دختر تعادلش را از دست می دهد و روی میوه های مغازه ای پرت می شود. همین اتفاق دلیلی می شود تا کاسبان بازار از دزدی های دختر بچه پیش مادرش شکایت کنند و از او بخواهند تا دختر را وادار کند از آنها عذرخواهی کند. در حالیکه «المیترا» پس از فوت پدرش دیگر نمی تواند صحبت کند. پس از این ماجرا، مادر راهی محل کارش می شود و المیترا هم پشت سرش می آید. مادر در خانه ای کار می کند که فردی به نام «المصطفی» در آن نگهداری می شود و حق خروج از خانه را ندارد. همزمان با ورود مادر به خانه، فردی نظامی و درجه دار با نامه ای از راه می رسد و به المصطفی مژده می دهد که مدت زمان حبس او در این خانه و کشور به پایان رسیده و می تواند به با کشتی که به زودی به ساحل می رسد، به وطنش بازگردد.

انیمیشن «پیامبر» در واقع روایت آشنایی مادر و دختربچه با المصطفی، در مدتی است که او برگه آزادی اش را گرفته و می خواهد سوار کشتی شود و اتفاقاتی که در طول راه زندان تا ساحل برای او می افتد.

«پيامبر» اگرچه شادمان از آمدن كشتي و بازگشت به کشور خود است، اما دل بريدن از مردمي كه دوازده سال را در ميان آنها زندگي كرده، دشوار مي يابد. كتاب «پيامبر» در واقع سخنان پاياني «المصطفي» است با مردمي كه دلتنگ و اندوهگين، براي خداحافظي با او در ميدان اصلي شهر و در كنار معبد جمع شده اند. المصطفی چند ساعتي را در ميان مردم مي ماند و با آنها سخن مي گويد و از آنچه كه در همان زمان در جانشان جاريست برايشان مي گويد. «عشق»، «زناشوئي»، «كودكان»، «كار»، «شادي و اندوه»، «دوستي»، «مرگ» و … موضوعاتي هستند كه از او پرسيده مي شود و هر يك را با بيان ديدگاه خود جواب مي دهد.

«پيامبر» هرچند ديدگاه هائي كمال طلبانه و آرمان گرايانه دارد، اما واقعيات را هرگز ناديده نمي گيرد. او عشق را با آرمان گرايانه ترين جملات توصيف مي كند، اما جائي هم براي عشق هاي زميني باقي مي گذارد. به همين ترتيب، وقتي در باره زناشوئي سخن مي گويد، بر استقلال شخصيت افراد در عين با هم بودن و عشق ورزيدن تاكيد مي كند. او درباره هرچه كه سخن مي گويد، چيزي فراتر از ظواهر را در نظر مي گيرد. مرزها را درمي نوردد و اگرچه با ساکنان جزیره ای خیالی سخن مي گويد اما مخاطبانش فقط آنان نيستند. او در حقيقت با تمام مردم دنيا سخن مي گويد و در حرف هايش چيزي يافت نمی شود كه او را به ملت و فرهنگي خاص منتسب كند.

بی شک همين ويژگي است كه سخنان جبران خلیل جبران» را در نيويورك و بيروت، جذابيتي يكسان مي بخشد و «پيامبر» را مبدل به چهره اي جهاني مي كند.

کتاب «پیامبر» شامل ۲۶ شعر است، اندرزهایی که مردی خردمند به نام «المصطفی» می‌خواند. اما تنها بخشی از این اندرزها در انیمیشن «پیامبر» آمده است. همچنین در آن بازیگرانی چون «لیام نیسان – Liam Neeson»،‌ «جان کراسینسکی – John Krasinski»، «آلفرد مولینا – Alfred Molina»، «Quvenzhané Wallis» و خود «سلما هایک – Salma Hayek» صداپیشگی کرده‌اند.