مریم دهکردی
ترکیه
[Web-Dorado_Zoom]
انتشار كتاب هاي فارسي زبان، در خارج از ايران، براي همه ما كه در خارج از كشور زندگي مي كنيم اتفاق خوشايندي است. يكي از بنگاه هاي نشر فارسي «ناكجا» است، كه نزديك به دوسال است به صورت مستقل و با هزينه شخصي يك ناشر، فعاليت مي كند. اين تيم در وبسايت خود درباره فعاليت خود چنين نوشته است :«ناکجا ناشر کتاب‌های فارسی در کشور فرانسه است که با رعایت قوانین کنوانسیون بین‌المللی کپی‌رایت به انتشار کتاب می‌پردازد. مخاطب ناکجا در هر نقطه دنیا که باشد می‌تواند از امکانات این وب‌سایت استفاده کند.! ناکجا خود را به اصل بنیادینِ آزادی انتشارات وفادار می‌داند و در این راستا پذیرای هیچ محدودیت ویژه‌ای نیست. یگانه معیار ما در انتخاب آثار، کیفیت آن‌هاست و با هیچ‌‌کدام از معیارهای کاذبی که ممکن است در هر جای دیگر مرسوم باشند سازگار نخواهیم بود. شهرت و سابقه کاریِ پدیدآورندگان، نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب و انتشار کتابها ندارد؛ انتشارِ آثار باکیفیتِ مؤلفان و مترجمان جوان و کمتر شناخته شده، یکی از اهداف مهمِ نشر ناکجا به شمار می‌آید.»
بر اساس همين استراتژي افرادي كه تاكنون كتابي نداشته و در اصطلاح كتاب اولي ناميده مي شوند مي توانند با سپردن اثر خود به اين بنگاه خود را به جهان ادبيات و مشتاقان كتاب فارسي در خارج از ايران معرفي كنند. به گفته تيم نوگام تلاش «ناکجا» بر این است که کتاب‌های خود را با رعایت تمام معیارهای کیفیِ یک کتاب الکترونیک تهیه کرده و به دست مخاطب برساند. به این ترتیب هدف اين بنگاه معرفیِ این کتاب‌های با کیفیت به جای فایل‌های اسکن شده غیر استانداردی است که اغلب موجب دلزدگی و عدم رغبت خوانندگان به ادامه مطالعه کتاب می‌شوند. محصولات ناكجا در سه شكل مختلف ارائه مي شوند:
1- کتاب الکترونیک: این کتابها با فرمت‌های pdf و ePub عرضه می‌شوند و برخی از آنها مجهز به قفلِ DRM هستند. کتاب‌های الکترونیک را می‌توان بر روی رایانه، دستگاه کتاب‌خوان، آیپاد و آیفون مطالعه کرد.
2- کتاب گویا (خواندن در تاریکی): بعضی از کتاب‌های ما با هدایت یک کارگردان و خوانش یک یا چند بازیگر به صورت کتاب صوتی در دسترس مخاطبان قرار می‌گیرند. سعی ما بر این است که این کتابها را به گونه‌ای تولید کنیم که شما در هنگام شنیدن آنها احساس کنید خودتان هستید که کتاب را می‌خوانید. این محصولات در فروشگاه آیتونز، فروشگاه ناکجا، و نیز به صورت CD عرضه می‌شوند.
3- کتاب چاپی: مخاطبانی که خارج از ایران اقامت دارند می‌توانند نسخه چاپیِ اکثر کتاب‌های ناکجا را سفارش داده و از طریق سیستم پستی دریافت کنند.
مدیر نشر « ناکجا»: مخاطب اصلی ما در ایران است
تينوش نظم جو مدیر نشر ناكجا در خصوص استقبال از كتابهاي منتشر شده مي گويد:«بيشتر استقبال از كتاب هاي الكترونيك در ايران است. البته از كشورهاي امريكا، استراليا، و كشورهاي شمال اروپا هم درخواست هايي براي كتاب هاي فارسي وجود دارد اما به چند دليل مخاطب اصلي همچنان در ايران است از جمله اينكه ايرانيان خارج از كشور يا با نسل جديد كتب فارسي و نويسندگان ارتباطي برقرار نمي كنند و يا از چاپ و نشرها به طور دقيق آگاه نيستند. علاوه بر آن نسخه الكترونيك كتاب با قيمت كمتري در ايران عرضه مي شود ممكن است اين موضوع نيز دليل استقبال بيشتر در داخل كشور باشد.»
به گفته نظم جو، نشر «ناكجا» در نظر دارد علاوه بر كتاب هاي تازه، كتابها و ترجمه هاي پيشتر منتشر شده در ايران را كه بدلايل مختلف امكان انتشار مجدد ندارند را مجددا با ويرايش تازه و كيفيت مطلوب منتشر كند. اينكار مي تواند علاوه بر آشنايي نسل جديد ايرانيان خارج كشور كه در سالهاي اخير به دنيا آمده اند، رضايت نسل قديمي تري را كه به دنبال آثار مهم نويسندگاه دوران خود هستند را نيز تامين كند.
امید بلاغتی: حرمان، عواطف جا مانده از کودکی
يكي از كتابهاي منتشر شده توسط «ناكجا»، کتاب «حرمان» به قلم «اميد بلاغتي» است. این نویسنده كه در ايران زندگي مي كند، درباره اولين اثرش و اينكه چه شد كه «حرمان» متولد شد، مي گويد:«حرمان يك جور ادبيات تراپي برايم بود. در مقدمه اش هم این را نوشته ام. نوشتن روايت هاي داستاني از زندگي ام، براي رهايي از سال هاي كودكي و عواطف به جا مانده از آن سالها. اما راستش به انتشارش فكر نمي كردم. در واقع مساله اصلي برايم، نوشتن حرمان بود و نه انتشارش.»
او در خصوص چگونگي سپردن اثرش به نشر «ناكجا» مي گويد:«همان وقت ها که تمام روایت ها را نوشتم، گلناز برومند از نشر ناکجا با من تماس گرفت و گفت مایل است که با هم کتابی کار کنیم. من هم استقبال کردم و فکر کردم حالا که حرمان قابلیت کتاب شدن را دارد و حالا هم که ناشری مایل است با من کار کند، چرا که نه؟!»
مسائل متعدد و مشكلات پيش روي نويسنده و ناشر در ايران بر هيچ كس پوشيده نيست. همه آنها كه به گونه اي دستي به قلم دارند، از اين معضلات كم و بيش آگاهند. از او در مورد اينكه آيا پيش از سپردن «حرمان» به «ناكجا» با ناشران ايراني، در اين خصوص صحبت كرده بود يا نه سوال كردم، که پاسخ داد:«آن روزها حوصله و توان مواجهه با پروسه هاي چاپ كتاب در ايران و پيچيدگي هايش را نداشتم و در اين خصوص با هيچ ناشري در ايران صحبت نكرده بودم و تصميم گرفتم كتاب را به ناكجا بسپارم.»
اميد بلاغتي از كار با «ناكجا» ابراز رضايت مي كند. اما تنها نگراني او، كاربر ايراني است كه بايد در داخل ايران كتاب را تهيه كند. در اين باره مي گويد:«به طور کلی از فروش و عرضه كتاب راضی ام. هرچند به گمانم خرید کتاب اینترنتی در ایران و برای ما، هنوز موضوع جا افتاده ای نیست و شاید مراحل خرید می توانست آسانتر باشد، اما در کل راضی ام. به خصوص از کیفیت کتاب، در نسخه های چاپی. به نظرم نشر «ناکجا» در این زمینه عالی و آبرومند کار کرده است.»
به گفته نويسنده و ناشر، پروسه انتشار كتاب از زماني كه به ناشر سپرده شد تا وقتي كه به دست مخاطبان برسد، ممكن است يك سال طول بكشد. به گفته اميد بلاغتي و به نقل از وبسايت نشر «ناكجا»،كتاب «حرمان» جزو سه كتاب پرفروش اين انتشارات بوده است.
«بلاغتی» از تيراژ كتاب در چاپ اولش مي گويد:«چون در ایران نسخه الکترونیکی کتاب قابل خریداری است، موضوع تیراژ و فروش و موضوعاتی از این دست کمی متفاوت با شیوه های مرسوم تر است. نسخه چاپی کتاب را از طریق خود سایت ناکجا، آمازون و فروشگاه lulu می شود خریداری کرد و فکر می کنم حداکثر یک هفته بعد به دست خواننده ای که کتاب را خریده است، می رسد. يعني در داخل ایران فقط نسخه الکترونیک قابل خریداری است و در خارج از ایران، هم چاپی و هم الکترونیک.» او با قاطعيت مي افزاید خوانندگان كتاب از كيفيت چاپ و شيوه خريد و دريافت آن رضايت دارند.
«تینوش نظم جو» در خصوص تيراژ كتاب چاپي به نكته جالبي اشاره مي كند و می گوید:«ناكجا به شيوه print and demand اقدام به انتشار كتاب مي كند يعني ناشر با چاپخانه هاي متفاوتي در كشورهاي مختلف قرارداد دارد و در ازاي هر سفارش كتاب چاپي در محل مورد نظر، يك جلد كتاب چاپ و براي متقاضي درخواست مي شود.»
«حرمان» يكي از كتابهاي نشر ناكجا است كه استقبال خوبي از آن شده است. همچنین در صفحه فيسبوكي كه براي اين كتاب راه اندازي شده، بسياري از كساني كه كتاب را خوانده اند مطالبي در تحسین این اثر، براي نويسنده فرستاده اند.
«حرمان» اولین کتاب «اميد بلاغتي» به قول «مريم مينايي» دو گوهر اصيل دارد: زن و فقر. بي شك روياي «اميد» او را از فقر و از نداري نجات داده است.
