مجله تیتر- اتاوا مینا رحیمی سامان علوی استاد پاره وقت گروه مهندسی شیمی و زیست شناسی دانشگاه بریتیش کلمبیا و اتاواست و به عنوان ارزیاب علمی در دپارتمان بهداشت دولت کانادا فعالیت می کند. او پس از اخذ مدرک دکترای خود از دانشگاه بریتانیا در استان بریتیش کلمبیا، دوره های تحقیق را در شورای ملی تحقیقات کانادا، در دانشگاه ایالتی اوکلاهما (ایالات متحده) و دانشگاه اتاوا گذراند. وی تاکنون بیش از ۱۲۰ نشریه علمی درباره شبیه سازی مولکولی طبقات مختلف مواد تألیف کرده است. کتاب آکادمیک وی با عنوان "شبیه سازی های مولکولی: اصول و تمرین" که در مارس ۲۰۲۰ منتشر خواهد شد، درباره روش های مدل سازی رایانه ای مواد شیمیایی است. به عنوان خبرنگار مجله اینترنتی تیتر این فرصت را پیدا کردم تا پای صحبت های این استاد برجسته ایرانی بنشینم. دکتر سامان علوی هم از خاطرات دور و نزدیک و همچنین راهی که پیموده تا به اینجا برسد برایم گفت. با صبر و حوصله به تمامی سوالات من پاسخ داد و موضوعاتی را مطرح کرد که خواندن آنها خالی از لطف نیست. به قلم سامان علوی، استاد ایرانی ساکن اوتاوا کناب «شبیه سازی های مولکولی» مارچ به بازار می آید در چه رشته ای تحصیل کردید؟ شیمی کدام دانشگاه ها (ایران – دیگر کشورها) درس خواندید ؟ من لیسانس خود را از دانشگاه شیراز، کارشناسی ارشد را از دانشگاه صنعتی اصفهان و دکتری را از دانشگاه بریتیش کلمبیا گرفتم. کی به کانادا آمدید ؟ سال ۱۹۹۴ به کانادا آمدم. مهمترین مشکلی که به عنوان یک ایرانی در بدو ورود به کانادا با آن مواجه شدید چه بود ؟ برای من بزرگترین مشکل زبان انگلیسی نبود، بلکه مشکل در برقراری ارتباط غیر کلامی و عادت کردن به تفاوت های ظریف فرهنگی بین ایران و کانادا بود. مردم در اینجا بسیار متفاوت باهم تعامل دارند و به عنوان مثال مودب بودن در ایران به عنوان ضعف تلقی می شود. برای کسانی که چنین مشکلی را دارند چه پیشنهادی دارید؟ توصیه من برای همه این است که توجه کنند که چگونه افراد در کانادا با یکدیگر تعامل دارند و سعی کنند از این امر درس بگیرند تا در محل کار یا دانشگاه موفق تر شوند. مدت زمان زیادی طول کشید تا بدانم که تفسیر رفتار می تواند متفاوت باشد و حتی اکنون بعضی اوقات باید به خودم یادآوری کنم که با کسی از کانادا و نه ایران در تعامل هستم. بنابراین، به عنوان مثال، باید در بیان عقاید هنگام صحبت با کانادایی مستقیم باشم و "تعارف" را کنار بگذارم. جالبترین خاطره ای که به عنوان یک تازه وارد داشتید چه بود ؟ جالب ترین تجربه برای من این بود که چگونه یک خانواده کانادایی داوطلب شدند مرا به عنوان یک دانشجوی تازه وارد به خانه خود ببرند و مکانی را برای من فراهم کردند که چند روز بمانم تا اینکه محل اقامت خود را پیدا کردم. برای اولین بار نیازی به هتل نداشتم و توصیه های اولیه خوبی از آن ها دریافت کردم. آنها این کار را هر سال انجام می دادند! از طرف آنها کاملاً داوطلبانه بود و هیچ هزینه ای دریافت نمی کردند. آنها فقط از آشنایی با دانشجویان از نقاط مختلف جهان لذت می بردند. چطور شد استاد دانشگاه شدید؟ شغل دیگری هم بود که به آن علاقه داشتید؟ من در واقع استاد پاره وقت هستم. همیشه عاشق انجام تحقیقات علمی و تدریس / راهنمایی دانشجویان بوده ام و داشتن ارتباط با دانشگاه به من اجازه داده است این کار را انجام دهم و همزمان هم یک کار دولتی در اتاوا دارم. سابقه تدریس در ایران دارید؟ آن را چطور با سابقه تدریس خود در کانادا مقایسه می کنید؟ حدود 2.5 سال در دانشگاه صنعتی اصفهان تدریس کردم. سبک تدریس در اینجا متفاوت است، زیرا به ندرت کتاب های درسی مخصوص برای درس ها (به خصوص درس های پیشرفته) وجود دارد و بنابراین دانشجویان برای یافتن مطالب باید به منابع مختلفی مراجعه کنند. از دانشجویان انتظار می رود که در اینجا بیشتر به تنهایی بیاموزند. برای دانشجوهایی که از ایران برای تحصیل به کانادا و یا این دانشگاه آمدند چه توصیه ای دارید؟ در انتخاب استاد راهنما بسیار دقت کنید و مطمئن شوید که انتظارات استاد راهنما از شما در آزمایشگاه بسیار واضح باشد. سعی کنید به سرعت در آزمایشگاه مستقل شوید و منتظر نمانید که دیگران از شما بخواهند کارها را انجام دهید. فعال باشید بدون اینکه استاد به شما دستورالعمل مستقیم بدهد. آیا به کسی پیشنهاد می کنید برای ادامه تحصیل در این رشته به خارج از کشور سفر کند؟ یا در ایران هم تحصیل و اشتغال در این رشته قابل قبول است؟ تحصیل شیمی در ایران تا مقطع دکتری امکان پذیر است و استادان بسیار خوبی در آنجا هستند. با این حال، امکانات آزمایشگاه و همچنین امکان تعامل با بسیاری از محققان متخصص دیگر در این زمینه باعث می شود که تحصیلات عالی در اینجا مطلوب تر باشد. کتابخانه و منابع یادگیری نیز در اینجا بسیار بیشتر و حضور در کنفرانس ها بسیار ساده تر است. رشته های علوم پایه معمولا در ایران منتهی به تدریس می شود، آیا در کانادا شرایط و فضای کاری برای این رشته متفاوت است ؟ در علوم پایه، برخی از گزینه های کاری غیر دانشگاهی برای فارغ التحصیلان وجود دارد اما ممکن است به کار در خارج از تخصص اولیه شما منجر شود. فکر می کنید اگر در ایران می ماندید الان چه شغلی داشتید ؟ احتمالاً در دانشگاه تدریس می کردم. چه تفاوت عمده ای بین دانشجویان ایرانی که در سال های اخیر به کانادا آمدند با دانشجویان ایرانی زمان شما وجود دارد؟ دانشجویانی که اکنون می آیند، به دلیل دسترسی به اینترنت با منابع الکترونیکی موجود و زندگی خارج از ایران بسیار آشنا هستند. برخی از آنها تجربه تحقیقاتی خوبی نیز دارند. نظر شما در مورد دانشگاهی که در آن تدریس می کنید چیست؟ به صورت کلی دانشگاه معتبری است، اما برای دانشجویان، استاد راهنما احتمالاً مهمترین عامل تعیین کننده است. اگر قرار باشد تغییری در نظام آموزشی این دانشگاه داده شود، فکر می کنید اولویت با چیست؟ (حجم درس، سرفصل، نحوه انتخاب دانشجو و...) دانشجویان در برخی جنبه های آموزشی در حوزه ما قوی هستند، اما در مهارت های کمی مانند ریاضیات یا به طور کلی درک اعداد به کار بیشتری نیاز دارند. کتاب فارسی هم می خوانید ؟ بعضی اوقات کتابهای فارسی می خوانم آخرین کتاب فارسی که خواندید یا کتاب مورد علاقه تان چیست؟ آخرین کتابی که خوانده ام درباره هجو و طنز در آثار صادق هدایت بود. در چند سال اخیر کامیونیتی ایرانی به واسطه مهاجرت های گسترده، فعالیت بیشتری داشته، آیا در برنامه هایی که برگزار می شود، شرکت می کنید؟ کنسرت ها ؟ (فیلم و تئاترهایی که از ایران برای اجرا به کانادا می آیند) من بعضی اوقات در مراسم فرهنگی ایرانی شرکت می کنم. اتاوا برگزارکنندگان بسیار اختصاصی برای برنامه ها و کنسرت دارد. مراسم شعرخوانی، گردهمایی نوروزی و غیره به طور مرتب در اینجا برگزار می شود و من هم با خانواده ام شرکت می کنم. علایق شخصی غیر تحصیلی شما چه چیزهایی هستند؟ به تاریخ علاقه مندم و از پیاده روی و تماشای پرندگان لذت می برم.
