کم‌تر سیگار بکش

به یاد لوون هفتوان.
به قلم قصیده گلمکانی!

اغراق درباره‌ی خوبی‌های افراد پس از مرگ‌شان از عادت‌های ما ایرانی‌هاست که چندان میانه‌ای با آن ندارم. دلیل این اغراق را دقیق نمی‌دانم اما احتمالا تصور می‌شود چون دیگر دست رفتگان از دنیا کوتاه است، چه خوب و چه بد، داستان‌ها درباره‌شان می‌بافیم تا گاه عقده‌گشایی کنیم و گاه تملق‌… اما در مورد لوون هفتوان که دنیا چندان با او سر سازگاری نداشته، نکته‌هایی ساده ولی قابل بازگویی است و هرکدام یادآور خصوصیاتی ساده است که زمانی در میان ما ایرانی‌ها رایج‌تر بود. از جمله سادگی در رفتار… او که از بی‌دردسرترین بازیگرانی بود که با او همکاری داشتم.

ساخت فیلم کوتاه «برزخ» با بازی لوون هفتوان، برایم تجربه‌ای عجیب بود که بارها این پرسش را به ذهنم آورد: چه‌طور می‌توان و می‌شود در این روزگار پرتلاطم، بی‌عقده و بی‌دردسر بود. با وجود شهرتی که داشت و روزبه‌روز بیشتر می‌شد، بی‌‌ادا و اصول کارش را می‌کرد و غر نمی‌زد. با وجود کندی حرکاتش، به‌خاطر وزن بالا، فعال بود و در تمام کارهایش حرفه‌ای برخورد می‌کرد. برای فیلم کوتاه هم درخواست قرارداد می‌کرد، سر ساعت می‌آمد، سر ساعت می‌رفت، برای کم‌ترین هزینه‌های خرج شده در زمان فیلمبرداری بدون اینکه از او خواسته شود فاکتور تحویل می‌داد (کاری که بسیاری در جایگاه و مقام او انجام نمی‌دهند)، نظر می‌داد ولی خودنمایی نمی‌کرد و حتی در زمان نارضایتی‌، خشمش را فرو مي‌برد.

لوون هفتوان، ‌‌آن‌گونه که من دیدم، جز آزار به خود و جان و بدن خویش، برای کسی آزاری نداشت. مهربان، صبور و آرام بود و شاید اگر به او می‌گفتم کم‌تر سیگار بکش (که البته هیچ‌وقت به خودم این اجازه را ندادم)، احتمالا لبخندی می‌زد، جوابی نمی‌داد، سیگار بهمن‌اش را روشن می‌کرد و پکی به آن می‌زد. لوون با وجود کم‌تحرکی‌اش برای من مظهر زندگی بود. زندگی از نوع خالص و ساده‌اش: بدون اغراق در خوبی‌ها و بدی‌ها. کارش را می‌کرد و به کسی کاری نداشت. با وجود سختی‌هایی که در زندگی‌‌اش کشیده بود، و در شرایطی که باعث می‌شد خیلی‌ها در جایگاه او رفتاری خصمانه و پرعقده داشته باشند، او آرام و مهربان و بی‌عقده رفتار می‌کرد. دور از حواشی‌ سینما. حتی اگر از کسی گلایه می‌کرد، هیچ‌گاه این کارش حالت غیبت به خود نمی‌گرفت. لوون در طول زندگی ۵۱ ساله‌اش، بر خودش سخت گذراند ولی بر دیگران نه. تنها ستم واقعی‌اش بر دیگران، شاید مرگ ناگهانی‌اش بود که بسیاری چنین زود انتظارش را نداشتند. با این مرگ تلخ و غیرمنتظره، به دیگران ستم کرد و خودش راحت شد اما نقش‌هایی را که فقط او می‌توانست بازی کند را هم با خود به گور برد…