در شهرسینماصفحه اولفستیوال هات داگز

SONITA

برش پنجم از جشنواره ی بین المللی فیلم های مستند کانادا: HOT DOCS 2016

امین عظیمی

 

SONITA
Iran, Germany, Switzerland
90 min
Special Presentations Section

Director(s): Rokhsareh Ghaem Maghami
Producer(s): Rokhsareh Ghaem Maghami
Gerd Haag
Aline Schmid
Kerstin Krieg
Editor(s): Rune Schweitzer
Cinematographer(s): Behrouz Badrouj
Ali Mohammad Ghasemi
Mohammad Haddadi
Arastoo Givi
Torben Bernard
Parviz Arefi
Ala Mohseni
Composer(s): Sonita Alizadeh
Sepandarmaz Elahi Shirazi
Moritz Denis
Sound: Guillaume Wuhrmann
Website: www.wmm.com/sonita/

یک محصول ِ  سفارشی ، جشنواره ای ، سطحی ، دروغین و شعاری که با ابتدایی ترین الفبای روایتگری و فضاسازی آشنایی ندارد و می کوشد ضعف های چشمگیر و بنیادین تکنیکی خود را زیر پوسته ی سوژه ی حساس و جذابش برای مخاطب غربی پنهان کند. «سونیتا» روایت دختری افغان است که به صورت غیرقانونی در زمان هجوم طالبان به ایران آمده، حالا در خانه ی کودکان کار در تهران به سر می برد و سودای خواننده ی رپ شدن در سر دارد. در گام نخست فیلم ساز هیچگاه نمی تواند دست یابی به این آرزو را برای شخصیت محوری فیلم به یک ضرورت دراماتیک منطقی در جهت پیشبرد روایت بدل کند.

2016_Sonita_1

کاراکتر سونیتا تنها با چند اشاره ی مبهم به اینکه می خواهد صدای دختران افغانی که به زور مجبور به ازدواج شده اند را به گوش دیگران برساند ، یعنی به شعاری ترین شکل ممکن وارد این بازی می شود اما در ادامه ابعاد ِ این خواست هرگز به شکل منطقی گشوده نمی شود. به طور مثال هنگامی که مساله ی ماندن یا نماندن ِ  سونیتا در ایران به خاطر خواست مادرش برای برگرداندن و ازدواج کردن او مطرح می شود ، فیلم ساز خود به سیاقِ  نمایشنامه های کهن یونانی، همچنان که بر ارابه ی خدایان جلوس کرده فرود می آید و مبلغ درخواستی مادر سونیتا را می دهد تا این دختر را در مسیر دستیابی به آروزی خواننده شدن اش یاری کند! و پس از آن سلسله حوادثی پراکنده و غیرقابل در امتداد یکدیگر نشان داده می شود.

2016_Sonita_2

سونیتا در یک چشم به هم زدن ، پله های موفقیت را صدتایکی می کند، بی اینکه گواهی تولد داشته باشد به راحتی وارد افغانستان می شود، مثل آب خوردن پاسپورت می گیرد و سر از شهر اوهایو در آمریکا درمی آورد که برای کشف چنین استعدادی حاضر شده اند هزینه ی کلانی و او را در یک مدرسه ی موسیقی بورسیه کنند. اینجاست که رشته ی دیگری از ارابه ی خدایان به دست دوستان آمریکایی فیلم ساز می رسد. میزان سطحی نگری و اشفتگی فیلم به حدی است که حتی این نوشته ی کوتاه را نیز آلوده و مبتلا کرده است. فیلم ساز در منظری دیگر حتی ناتوان از ایجاد روابطی زنده میان شخصیت های واقعی فیلم بوده است. در هیچ لحظه ای کاراکترها در مقابل دوربین یک گفت و گوی زنده و جاندار را ترسیم نکرده اند و استبداد زمخت فیلم ساز در مجبور کردن آنها در مسیر دیالوگ هایی پوچ و توخالی توی ذوق می زند.

2016_Sonita_4

نگاه کنید به صحنه ای که سونیتا و مادر و خواهرش در مورد مسئله ی بازگشت و ازدواج اجباری او حرف می زنند. به یاد بیاورید سکانس کلاس درس سونیتا هنگامی که در شناسنامه اش نام مایکل جکسون و ریحانا را به عنوان پدر و مادرش می نویسد- و قرار است فیلم ساز از این طریق پیام دهد که همه ی دختران افغانی و شاید هم ایرانی آرزو دارند که متواد آمریکا باشند !!- همچنین عدم راحتی مسئول خانه ی کودکان کار در مقابل دوربین که موجب می شود تصنع ، دروغ و شعارگرایی از در و دیوار فیلم روی سر مخاطب فرو بریزد و هوار شود.

«سونیتا» در نهایت یک گزارش الکن ، دست و پاشکسته به شدت ژورنالیستی و سرگردان از فیلم سازی است که سوراخ دعا را خیلی هم خوب پیدا نکرده و ممکن است بتواند با اتکا به گرایش های سیاسی ضد ایرانی برای مدتی قبایی برای خودش دست و پا کند اما «سونیتایش» در حد یک محصول مصرفی به سرعت از ذهن ها پاک خواهد شد.

2016_Sonita_5


نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

دکمه بازگشت به بالا